22 sep Langdurige cognitieve inspanning leidt tot opstapeling neurotransmitter
Uit recent onderzoek is gebleken dat intensieve cognitieve inspanning tot een opstapeling van de neurotransmitter glutamaat leidt in de (laterale) prefrontale cortex, een gebied in de hersenen dat betrokken is bij cognitieve controle. De onderzoekers vermoeden dat het opgestapelde glutamaat kan worden gelinkt aan de vermoeidheid die we ervaren na een dag van mentale inspanning. Tevens wordt gedacht dat deze opstapeling en vermoeidheid van invloed zijn op de keuzes en beslissingen die we maken. Het advies: maak tijd voor meer rust en slaap, zodat de balans in het brein weer kan worden hersteld.
Het onderzoek, dat gepubliceerd werd in het tijdschrift Current Biology, vergeleek de resultaten van twee groepen proefpersonen: een groep waarbij een dag lang een hoog beroep werd gedaan op het cognitieve vermogen – door hen allerlei lastigere controletaken uit te laten voeren – en een groep waarbij een relatief laag beroep werd gedaan op het cognitieve vermogen, door minder ingewikkelde taken te geven. Bij de proefpersonen die een dag lang intensieve cognitieve taken hadden uitgevoerd, waren zowel verhoogde concentraties van de neurotransmitter glutamaat te vinden als enkele indicaties voor vermoeidheid in het maken van keuzes. Bij de proefpersonen die zich op cognitief vlak minder hadden ingespannen, waren er geen indicaties van vermoeidheid en waren de concentraties glutamaat lager.
Een opstapeling van glutamaat, een signaalstof met een stimulerende werking in het zenuwstelsel, zou op den duur schadelijke gevolgen kunnen hebben; het overschot moet daarom ook weer worden opgeruimd. De onderzoekers denken dat de opstapeling van deze neurotransmitter in de laterale prefrontale cortex ervoor zorgt dat er een mechanisme in gang wordt gezet dat de hoeveelheid glutamaat reguleert en terug in balans brengt. Als het hersengebied gelijktijdig wordt aangesproken voor zowel het afbreken van glutamaat als het uitvoeren van (nieuwe) cognitieve taken, zorgt dat echter voor een dubbele belasting van het systeem, wat een oorzaak zou kunnen zijn van de vermoeidheid die bij de proefpersonen werd gezien. Het brein heeft in dat geval even rust nodig om alles weer op orde te krijgen.
Wanneer de concentratie van glutamaat hoog is – en de laterale prefrontale cortex minder controle kan uitoefenen – gaat men vooral voor keuzes die minder moeite kosten en op korte termijn een resultaat of beloning opleveren, zo blijkt uit het onderzoek. Die voorkeur voor de ‘makkelijke weg’ zagen de onderzoekers pas ontstaan toen er tekenen van vermoeidheid begonnen op te treden; bij de proefpersonen die minder moeilijke taken hadden gekregen was er geen verschuiving te zien in de keuzes die ze maakten.
“Eerdere theorieën suggereerden dat vermoeidheid een soort illusie is die door het brein wordt gecreëerd om ervoor te zorgen dat we stoppen met wat we aan het doen zijn en overgaan tot een meer bevredigende activiteit”, vertelt Mathias Pessiglione, een van de onderzoekers. “Onze bevindingen laten echter zien dat cognitief werk daadwerkelijk tot een functionele verandering leidt – opstapeling van schadelijke stoffen – waardoor je inderdaad kunt zeggen dat vermoeidheid een signaal is om ons te laten stoppen met de betreffende inspanning, maar met een ander doel: om onze breinfuncties zo goed mogelijk te waarborgen.”
Wat we kunnen doen tegen deze mentale vermoeidheid en vermindering van het cognitieve functioneren? “Ik zou gebruik maken van het welbekende oude advies: rust en slaap!”, aldus Pessiglione. “Er zijn namelijk goede aanwijzingen dat tijdens het slapen het glutamaat in onze hersenen wordt opgeruimd.”
Beluister ook het fragment van De Nieuws BV op NPO Radio 1, waarin er op de recente bevindingen wordt ingegaan en gepleit wordt voor meer ingebouwde rustmomenten gedurende de (werk)dag, om zo je creativiteit en productiviteit een boost te geven.
Geen reactie's