Eiwit betrokken bij positieve effect beweging op hersenen

31 jul Eiwit betrokken bij positieve effect beweging op hersenen

Een actieve leefstijl met regelmatige beweging is niet alleen belangrijk om fysiek gezond te blijven; het zorgt er tevens voor dat de hersenen goed blijven functioneren. Er zijn inmiddels al vele onderzoeken uitgevoerd waaruit blijkt dat bewegen helpt om de cognitieve functies te verbeteren en om klachten van dementie op latere leeftijd te verminderen of te voorkomen. Wetenschappers uit San Francisco hebben nu een specifiek eiwit ontdekt dat geproduceerd wordt bij fysieke inspanning en gelinkt wordt aan verbeterde cognitieve prestaties. Hierover schrijft Eos Wetenschap.

In een onderzoek bij muizen zagen wetenschappers dat bij actieve muizen het eiwit Gpld1 geproduceerd wordt door de lever en na fysieke inspanning in de bloedbaan terechtkomt. Vanuit eerdere studies was al bekend dat dit eiwit in hogere concentraties in het bloed aanwezig is bij ouderen die een actieve leefstijl hebben. Nu blijkt dat het toedienen van het eiwit bij muizen die juist weinig beweging krijgen, resulteert in een beter cognitief functioneren. Ook zonder extra te bewegen, kan het eiwit de hersenen dus fitter maken.

De prestaties van oude muizen die regelmatig beweging kregen werden vergeleken met de prestaties van oude muizen die weinig bewogen. Vervolgens werd bloedplasma vanuit de actieve muizen toegediend aan de inactieve muizen, en wat bleek: na vier weken presteerden de inactieve muizen beter op leer- en geheugentaken en waren hun resultaten vergelijkbaar met die van muizen die zeven weken beweging hadden gehad. Daarnaast werden in de hippocampus – het gebied dat betrokken is bij taken van leren en geheugen – nieuwe neuronen aangemaakt bij de muizen die met het bloedplasma behandeld waren. Dit gebeurt normaal gesproken ook onder invloed van beweging.

Vergelijkbare en zelfs sterkere effecten werden gevonden bij muizen met een overproductie van het Gpld1-eiwit, dat via genetische manipulatie tot stand kwam. Hun prestaties waren al na drie weken op het niveau van muizen die zes weken beweging hadden gehad, en ook bij deze muizen werden in de hippocampus veel nieuwe neuronen aangemaakt.

Deze positieve effecten van het eiwit kunnen volgens de onderzoekers te maken hebben met een vermindering in bloedstollingen en ontstekingen, die verantwoordelijk kunnen zijn voor cognitieve problemen op latere leeftijd. Om hier meer inzicht in te krijgen zal het eiwit nog verder bestudeerd moeten worden. Hoogleraar cognitieve neurowetenschappen Guillén Fernandez van het Radboudumc Nijmegen benadrukt dat eventuele behandeling met het eiwit geen vervanging mag zijn voor regelmatig bewegen:

“De gunstige effecten van bewegen zullen altijd groter zijn. Denk aan de toevoer van meer zuurstof, een verbeterde bloedcirculatie of een toename in welbevinden omdat bewegen vaak leuk is. En bovendien weten we nog niet welke effecten zo’n behandeling op het geheugen van mensen heeft en zijn de lange termijneffecten niet onderzocht”, aldus Fernandez. “Er zijn meerdere mechanismen die verklaren waarom geregeld bewegen gunstig is voor het brein. En daar is er nu een van ontdekt.”