Eenzaamheid en ‘fear of missing out’ na de lockdown

03 sep Eenzaamheid en ‘fear of missing out’ na de lockdown

Door de lockdown kwam het sociale leven van veel mensen op een laag pitje te staan. We mochten en konden niet meer zoveel met elkaar ondernemen. Enerzijds voelde dat beperkend, maar anderzijds gaf het sommige mensen juist een hoop rust. Als iedereen thuisblijft, valt er immers ook niet zoveel te missen van wat er buitenshuis gebeurt. Nu er weer meer mogelijkheden zijn om elkaar op te zoeken en activiteiten te plannen, voelen sommigen zich eenzamer dan ooit. Op nieuwsplatform VICE is een interessant stuk te lezen waarin een lezersvraag wordt beantwoord van een jonge vrouw die moeite heeft om de verbinding en contacten te hervinden na een lange periode van sociale isolatie.

Afgelopen maandag schreef psycholoog Paul de Bruijn in zijn column al over de gejaagdheid van de maatschappij, en dat het goed zou zijn om je zo nu en dan eens flink te vervelen. Veel mensen hebben tegenwoordig het gevoel dat ze altijd maar nuttig, productief of actief bezig moeten zijn. Tijdens de lockdown hebben sommigen ervaren hoe fijn het kan zijn om af en toe eens even stil te staan en tot bezinning te komen. Maar hoe nu verder ná de lockdown, als alles weer op gang komt en mensen om je heen weer samen dingen beginnen te ondernemen, maar jij het gevoel hebt achter te blijven? VICE ging in samenwerking met MIND Korrelatie dieper in op deze kwestie.

“Toen vorig jaar het land in lockdown ging, kwam ik ontzettend tot rust. Want hoe sociaal ik ook ben, ik ben ook angstig: ik was altijd wel bang dat ik misschien niet leuk gevonden werd door mijn collega’s of dat ik op een vrijdagavond niets te doen zou hebben, terwijl er wel allerlei leuke dingen te doen waren. Ik voelde me al snel uitgesloten als mensen iets deden zonder mij, en dat gevoel werd nog eens versterkt door social media, waarop iedereen alleen maar magische avonden met vrienden lijkt te hebben”, schrijft de lezer aan VICE.

“Maar dat veranderde dus tijdens de lockdown: iedereen zat voornamelijk thuis en ik kon de tijd nemen om tot rust te komen. Automatisch zorgde dat ervoor dat ik minder contact had met vrienden. Ik heb toen ook beseft dat ik te veel belang heb gehecht aan wat mensen van me vinden, en te weinig aan mijn eigen mentale gezondheid. Tijdens de avondklok kroop ik elke vrijdagavond om 10 uur ‘s avonds met een goed boek in bed, wetende dat de wereld rondom me hetzelfde deed, en stond ik fris en gelukkig op. Heerlijk.”

“Tot er begin dit jaar weer een hoop mocht. Ik wilde mijn sociale leven weer oppakken, maar dat bleek niet zo eenvoudig. Een hoop vrienden waren in de tussentijd verhuisd of hadden een lief gekregen. Een ander deel van mijn vriendengroep had vorig jaar vooral samen gespendeerd, en door mijn afwezigheid ben ik wat uit die groep gevallen. Ik zag hen geregeld met elkaar afspreken zonder dat dat ik uitgenodigd werd. De fomo (fear of missing out, red.) was meteen terug.”

Lidewy Hendriks, psycholoog bij MIND Korrelatie, ziet dit probleem vaker voorbij komen, vooral bij jonge mensen. “Dat je hulp vraagt, is dus niet iets om je voor te schamen. In tegendeel: het is gezond om te kijken naar hoe je een gelukkiger mens kan worden en hoe je meer voor jezelf kan zorgen”, laat ze weten. Haar advies: probeer minder aandacht te besteden aan hoe andere mensen hun tijd invullen, en ga dingen doen die je zelf echt leuk vindt. Door bijvoorbeeld (in je eentje) musea te bezoeken, naar voorstellingen te gaan of de natuur in te trekken, ontmoet je door de gedeelde interesse vanzelf mensen die passen bij wie je bent en wat je leuk vindt. Zo kun je ook in je eentje naar een feestje gaan als je dat echt graag wilt en er niemand om je heen is die mee wil gaan. “Maar het is wel belangrijk dat je weet waarom je graag op dat feestje wil zijn: heb je er oprecht zin in of voel je je uitgesloten en een mislukkeling omdat je er niet bent?”, aldus Hendriks.

“Een groot deel van de jongeren met wie ik spreek, vergelijkt zichzelf met anderen. De lat ligt daardoor ongelooflijk hoog”, legt de psychologe uit. “Ik zie vaak jongeren die worstelen met gevoelens van ‘sociale eenzaamheid’, waarbij ze wel omringd worden door mensen, maar zich toch eenzaam voelen. […] Ik moet constant social media relativeren bij jongeren, omdat ze zich rot voelen door wat ze zien bij anderen. Het klinkt misschien vanzelfsprekend, maar ik wil dit zeker benadrukken: hoe mensen hun leven laten zien op social media, heeft weinig te maken met wat écht gelukkig zijn inhoudt. Als je merkt dat je dagelijks ongelukkig wordt van andermans posts, zal het je helpen om even wat minder op social media te kijken.”

“Volgens mij ben je zodanig toegespitst op de mening van anderen, dat het je eigen geluk in de weg zit”, antwoordt Hendriks aan de lezer die de vraag instuurde. “Hoe harder je op zoek gaat naar sociaal contact, hoe meer dat je leven inpalmt, hoe behoeftiger je wordt en je vergeet om daadwerkelijk te genieten van het moment dat je het wel naar je zin hebt. Dat maakt het sociale contact dat je wel hebt vaak ook minder waardevol. Je moet, hoe cliché dit ook klinkt, je volwaardig voelen in je eentje, om waardevol contact te kunnen leggen met een ander.”

Lees het volledige artikel met lezersvraag en antwoord op de website van VICE Nederland.