Vrouwen zijn zwak! Hè?!

Column Paul de Bruijn

Vrouwen zijn zwak! Hè?!

Een oproep tot beter onderzoek!

Paul de Bruijn– Column door Paul de Bruijn, psycholoog en oprichter van ProMind –

Vroeger, en ik weet het kan bijna niet oubolliger of clichématiger klinken dan dat, werden we opgeleid om gedegen wetenschappelijk onderzoek te doen. Eerst moest er diep en hard nagedacht worden over een theorie. Of die nu zinnig leek of niet was niet zo van belang. Je kon bijvoorbeeld heel goed als theoretisch uitgangspunt hebben dat vrouwen om een aantal (in jouw ogen niet arbitraire) redenen zwakke wezens zijn die nu eenmaal slechter tegen stress kunnen. Je schrijft die redenen, of vermoedens, want meer zijn het nog niet, keurig op. Zo op het eerste oog een prima model, intuïtief en in de wereld om je heen zichtbaar. Niks mis mee.

Dat was de theorie. Dan kwam de volgende stap, en die kan ik hier niet dieper benadrukken, dat je alles op alles ging zetten om te bedenken waarom die theorie onzin zou zijn. Dit is een fundamentele stap in goede wetenschap. Zonder die stap ga je doen wat in dit artikel verderop besproken wordt. Waarom moet je dat eigenlijk doen? Dat proberen te bewijzen dat je theorie niet klopt? Dat falsificeren? Simpel! Hoe moeilijker het is om je theorie te weerleggen, hoe aannemelijker je theorie begint te worden. Wat nog steeds nooit wil zeggen dat hij waar is, overigens. Hij wordt slechts waarschijnlijker.

Goed onderzoek is hier van het grootste belang. In de tweede stap had je allemaal alternatieve verklaringen bedacht voor eventuele verwachte onderzoeksresultaten. Elke alternatieve verklaring die plausibel lijkt in zo’n onderzoek dwingt je om een betere opzet te bedenken waarin steeds minder alternatieve verklaringen overblijven. Zo toetste je stap voor stap of je ideeën over de zwakzinnigheid van de vrouw wel klopten. Jaren gedegen onderzoek heeft aangetoond dat die theorie steeds onwaarschijnlijker lijkt te worden, weten we inmiddels. Verder weten we eigenlijk nog steeds niet zoveel over de verschillen en of ze überhaupt bestaan. Ik tendeer er zelf naar te stellen dat er in het geheel geen verschillen zijn, aangezien er nergens echt significant overeind blijvende bewijzen zijn gevonden dat vrouwen ‘anders’ zijn dan mannen, anders dan dat er door culturen bedachte verschillen in positie zijn, die worden opgetuigd met biologische wortels.

De laatste jaren valt het mij op dat het ene na het andere ‘onderzoek’ wordt gepubliceerd waarin stellige waarheden worden aangenomen. Dat varieert van ‘minder ziek door dagelijks koud afdouchen’ tot ‘cola doodt de ziekteverwekkers in je maag die je opdoet met zwemmen in open water’, om het even tot ziek en zeer te beperken. Allebei blijken overigens flauwekul te zijn en gebaseerd op zelfrapportages. Nu is medisch getint onderzoek over het algemeen redelijk tot ernstig slecht, omdat meestal niet aan de hiervoor beschreven basisvoorwaarden voor goed onderzoek is voldaan. Maar daarover misschien een andere keer meer.

Verontrustend is dat zelfrapportages als serieus wetenschappelijk instrument worden ingezet. En steeds vaker.

De reden voor dit verhaal is mijn boosheid over een artikel van een paar jaar geleden dat stelt dat vrouwelijke managers gevoeliger voor Burnout zouden zijn dan hun mannelijke collegae. Hierin is duidelijk aan geen van de voornoemde voorwaarden voor goed onderzoek voldaan. Er is hier slechts op basis van een aantal (culturele) vooroordelen wetenschap bedreven. Nergens is voor cultural bias gecontroleerd. Dat kan ook helemaal niet met zelfrapportages. Immers, de ultieme culturele bias! Let wel, dit onderzoek is door het CBS en TNO uitgevoerd!!!

Help seksisme de wereld uit: begin bij de Wetenschap!

3 Reactie's
  • Melanie
    Geplaatst op 12:36h, 28 september Beantwoorden

    Zou het niet goed zijn om juist wel wat meer stil te staan bij de verschillen tussen personen… of dat nou mannen of vrouwen zijn? Ik denk dat we vooral af moeten van het waardeoordeel dat aan die verschillen wordt opgehangen (dat het ene beter/slechter is dan het ander). Maar als je dan toch de splitsing wilt maken tussen mannen en vrouwen en deze als groepen met elkaar wilt vergelijken, denk ik dat er in ieder geval al 1 belangrijk verschil is dat nog te vaak buiten beschouwing wordt gelaten, ook in wetenschappelijke onderzoeken: de hormonale verschillen.

    Vrouwen hebben door hun cyclus nu eenmaal van nature meer hormonale schommelingen. Hormonen kunnen elkaar onderling beïnvloeden in het lichaam en kunnen tevens invloed hebben op stemmingen, emoties. Stress is in eerste instantie ook vooral een hormonale reactie. Het zou best kunnen dat stressreacties bij vrouwen toch net iets anders verlopen onder invloed van hormonale veranderingen. Wellicht is dat afhankelijk van hoe gezond/stabiel de hormoonhuishouding bij de betreffende vrouw is; ik hoor en lees regelmatig verhalen van vrouwen om mij heen met klachten die hormoongerelateerd zijn, denk alleen al aan de vele menstruatieklachten, die ook een aanwijzing kunnen zijn voor een hormonale disbalans. Misschien maakt dat sommige vrouwen ook wel ‘vatbaarder’ voor bepaalde mentale klachten, biologisch gezien zou het naar mijn idee een logisch gevolg kunnen zijn. Juist naar dit soort verschillen en de effecten daarvan moet veel meer onderzoek gedaan worden.

    Al veel te lang is in (al dan niet medische) onderzoeken enkel gebruik gemaakt van mannelijke proefpersonen of proefdieren, met als reden dat de hormonale schommelingen bij vrouwelijke mensen/dieren de interpretatie van de resultaten te lastig maakt (dit werd letterlijk benoemd in diverse wetenschappelijke artikelen). Dat lijkt me juist een signaal om die verschillen tussen mannen en vrouwen verder te onderzoeken..! Waarom zouden we willen dat mannen en vrouwen gelijk zijn, als er biologisch en anatomisch gezien toch ook de nodige verschillen zijn aan te wijzen? Ik zou zeggen: laten we die verschillen vooral erkennen en elk waardeoordeel dat daarmee te maken heeft achterwege laten.

    • Paul de Bruijn
      Geplaatst op 14:30h, 28 september Beantwoorden

      Ten aanzien van een aantal fysieke en hormonale verschillen en de mogelijke effecten daarvan, kan ik het niet meer met je eens zijn. Echter, wanneer er allerlei sociale verschillen aangeplakt worden, ben je mij kwijt. De verschillen binnen seksen zijn dan plotseling vele malen groter dan tussen de seksen.
      Ik ben het met je eens dat er in de medische wereld veel te weinig rekening gehouden werd en wordt(!) met verschillen tussen mannen en vrouwen. Neem alleen maar het niet herkennen van hartproblemen bij vrouwen. De specifieke klachten, die afwijken van die van mannen, worden veelal afgeschoven op de overgang. Schandalig!
      Ronduit gevaarlijk is dat medicijnen vooral op mannen worden getest en dan verder worden gegeneraliseerd naar de hele populatie. Overigens ook een gevaarlijk fenomeen onder kinderen

      • Melanie
        Geplaatst op 19:58h, 28 september Beantwoorden

        Inderdaad.. dan denk ik dat we beide vinden dat we vooral ook de individuele verschillen tussen mensen niet moeten vergeten, en dat die niet zozeer gerelateerd hoeven te zijn aan het geslacht maar doorgaans meer afhangen van de aard van het individu, man of vrouw 😉

Geef een reactie