
15 nov Opinie | De narcist; monster of mens?
Auteur: Mandy Roelvink
Podcastmaker van ‘Narcisme onder de loep’ en tevens student Klinische Psychologie & Psychopathologie
De narcist… een mens met mentale problemen weggezet als monster door de maatschappij; met name door de slachtoffers die hij maakt. Narcisme komt in veel vormen en veel maten. Om iemand een narcist te noemen heb je alleen maar een aantal kenmerken nodig waar deze persoon aan dient te voldoen, tezamen met jouw visie en standpunten, samengesmolten in wat we ‘jouw mening’ noemen. Iemand een narcist noemen staat je dan ook volledig vrij, en dat is maar goed ook! Jouw mening is geen diagnose, want een narcist die gediagnosticeerd is, is dit door professionals en dit is niet een heel veel voorkomende diagnose. Hoe dit komt; daar zijn de meningen over verdeeld. Laten we het erop houden dat narcisten zélf vaak van mening zijn dat er ‘niets aan de hand is’ en laten we daarnaast voorop stellen dat zij zó sluw zijn dat er maar weinig professionals tegen bestand zijn. Een WO-opleiding maakt je namelijk niet ‘narcist-proof’ zogezegd.
Wanneer ben je nu een narcist? Je kunt voor de één een narcist zijn waar de ander hier een hele andere mening over heeft. Narcisme toont zich niet bij eenieder op dezelfde manier, met name hoog intelligente covert narcisten (waar ik het over heb in mijn podcast-afleveringen) weten heel goed bij wie zij wélk toneelspel op moeten voeren. ‘Next level sluw’ en ‘manipulatief’ noem ik ze vaak. In het algemeen is men het erover eens dat om aan de term ‘narcist’ te voldoen je zeer egoïstisch moet zijn maar dan met name als doel om er 1. zelf beter van te worden en 2. zonder hierbij rekening te houden met de gevoelens van anderen óf, erger nog, hier wel bewust van zijn maar er feitelijk niets om geven.
Maar goed, waarom vind ik dan dat we de narcist toch niet als monster moeten wegzetten? Kijk, de narcist is eigenlijk iemand die samen met een menselijke(re) vorm in het lichaam zit. We hebben dus de mens en de narcist. Het is niet heel kort samen te vatten maar de mens zogezegd in het lichaam betreft ook een getraumatiseerd innerlijk kind, die door een verstoring in de symbiose en niet complete totstandkoming van de autonomie is geworden zoals hij uiteindelijk is geworden; een narcistische persoonlijkheid (niet te verwarren met de diagnose narcistische persoonlijkheidsstoornis!). Wanneer je het dus over de narcist hebt, heb je het deels over een mens die feitelijk helemaal niet wíl zijn zoals hij of zij nu is.
Neurologisch is er van alles anders in het brein van een narcist; de amygdala is minder actief en er is hierdoor minder tot geen empathisch vermogen. Ook de neurotransmitters dopamine, serotonine en endorfine werken anders dan bij niet-narcistische personen, maar ook de aanmaak van cortisol is vele malen hoger dan bij een gemiddeld persoon. Dit maakt de narcist dus een patiënt met een mentale stoornis. Hoe groot die stoornis is en in hoeverre de narcist hier last van heeft maakt dat er wel of niet een diagnose plaatsvindt. Let op; ik schets hier een beeld in een kort artikel, wat praktisch onmogelijk is want het gaat véél verder dan dit.
Maar goed, om dan een beeld te schetsen van hoe de narcist zich dagelijks voelt kun je de vergelijking maken met iemand die (elke dag!) depressief is. Ook hier is een storing in de werking van de neurotransmitters zoals hierboven genoemd. Alleen iemand die depressief is heeft veelal wél empathisch vermogen waardoor deze anders handelt dan de narcist. Maar om even aan te geven hoe ongelukkig de narcist eigenlijk is. Diep van binnen, elke… dag… weer!
De narcist doet jou niet zozeer pijn om jou pijn te doen, maar meer omdat hij met wat hij op dat moment doet er béter van wordt. Het is dan ook nooit persoonlijk bedoeld! Dit is iets dat ik met klem benadruk in mijn afleveringen; het is niet persoonlijk!
Je hebt te maken met iemand die eigenlijk valt onder de noemer ‘persoon (patiënt) met mentale issues’. Als je je dit voorhoudt, en jezelf hieraan herinnert, zul je zien dat er een bepaalde stress van je afvalt, je voelt je persoonlijk minder aangevallen en kunt makkelijker afstand nemen van de situatie. Hierdoor bespoedig je je herstel en je genezing.
Mijn eindconclusie is dan ook; de narcist is ook maar een mens, een mens dat trauma gekend heeft. Een mens dat door deze trauma’s veranderd is in een monster die wij zien, die wij bestempelen als zodoende, maar hoe je het wendt of keert is het eigenlijk gewoon een patiënt met mentale problemen. En nee, je hoeft geen medelijden met de narcist te krijgen, maar haat brengt je ook nergens, toch?
Over de auteur
Mijn naam is Mandy Roelvink. Tijdens mijn rechtenstudie was ik al geïnteresseerd in de psychologie en dan met name de psychopathologie. Dit omdat ik hoogbegaafde kinderen heb wat een andere aanpak vereist. Zelf ben ik inmiddels (dankzij de testen van de kinderen) ook ‘gediagnosticeerd’ met een neurodivergent brein (zo noemen ze dat) en na mijn laatste narcistisch ex wist ik dat ik er nu dan toch écht iets mee moest doen. Zo ben ik mij gaan omscholen tot psychologe met als specialisatie de neurodivergente breinen van narcisten maar ook van slachtoffers van narcistisch misbruik.
Helaas ben ik al 11 jaar 100% arbeidsongeschikt (drie hernia’s en fibromyalgie) en kan ik er dus helaas niet mijn fulltime werk van maken, maar dat neemt niet weg dat ondanks dat mijn lichaam een ‘beetje vreemd’ doet, ik mentaal dan ook maar stil moet zitten! Studeren is één van mijn grootste hobby’s en ik doe wat ik kan voor de slachtoffers van narcistisch misbruik zonder enig winstoogmerk; het is écht mijn passie en ik doe dit oprecht met alle liefde.
Anoniem
Geplaatst op 14:02h, 16 novemberWat een verschrikkelijk slecht en stigmatiserend stuk. Stel je eens voor dat je dit schrijft over mensen met andere klachten, of dat je dit leest terwijl er net een classificatie narcistische persoonlijkheidsstoornis bij jou is vastgesteld. Echt tenenkrommend.
Mw. Van der Linden
Geplaatst op 15:00h, 16 novemberBedankt voor deze visie, mijn man is narcist en werd altijd als monster weggezet, hoe hard hij ook zijn best deed! na diagnose (hij stond daarvoor open) gelukkig veel meer begrip uit de omgeving. Mensen lijken het dan ineens wél serieus te nemen en zien hem nu als iemand die mentale problemen heeft. Ons huwelijk heeft veel te voorduren gehad en ik weet niet of we het gaan redden maar monsters zijn ze zeker niet, het gedrag vaak daarentegen wel 🥺
Anoniem meisje
Geplaatst op 15:08h, 16 novemberIk ben zelf heel vaak depressief en denk soms narcist te zijn, toch is het zo dat ik geen diagnose wil want dan heb ik voor altijd een label. Maar het klopt wel wat ik lees. Ik voel me vaak zo rot en eenzaam en merk aan alles dat ik anders ben dan anderen, dat is soms fijn maar soms ook pijnlijk. Laatst viel mijn nichtje en ik wist dat ze pijn en verdriet had maar niet wat ik moest doen! Mijn zus en moeder werden super boos, ik ben pas 15, maar hoe leg ik uit dat ik bepaalde gevoelens niet voel of herken?! We zijn niet slecht omdat we anders zijn, ik ben blij te lezen dat iemand eindelijk eens zegt hoe het echt is en niet alleen maar boos en gemeen doet. Afz. Caro
Bartious Santious Un Fran
Geplaatst op 16:09h, 16 novembergewoon weer gevalletje die niet echt beseft wat de belangrijkheid echt is van bovennatuurlijken rekeningsvatbaarheid, ivm mensen die soort van heldervoelenden tegen gevoelens kan je behoorlijk alleen (geisoleerd) laten voelen.
Mirjam
Geplaatst op 16:00h, 17 novemberBedankt voor je fijne artikel Mandy, ik volg je al een tijd op Spotify en jouw kennis heeft veel inzichten gegeven. Ik lees hier wat zure reactie’s; jammer is dat, maar veel waarde zou ik hier niet aan hechten, jou kennende doe je dat ook niet, Je weet verdomde goed waar je het over hebt en dat merken al jouw luisteraars als ik zo op Instagram lees 😉 Jouw wetenschappelijke aflevering over waar narcisme vandaan komt vind ik nog het mooist, samen met de aflevering over sociale wenselijkheid waar je terecht aangeeft dat IQ meegenomen had moeten worden in het onderzoek. Naar mijn weten heb je al veel mensen geholpen, zo ook mij en ons gezin. Dank daarvoor!
Nicole
Geplaatst op 08:26h, 18 novemberWat een slecht artikel! Groei maar eens op met een moeder met NPD! Levenslange complexe Ptss, angst en paniek stoornis en chronische depressie heb ik er aan over gehouden. Een narcist is wel degelijk een monster.
Evelijn B.
Geplaatst op 23:33h, 23 novemberEen kwaadaardig narcist is helaas wel echt kwaadaardig.. ik ontmoette iemand die drogeerde, verkrachtte, bespiedde, je wilde breken.. ik heb die persoon ook als mens willen zien, maar het blijft lastig tegelijk.. evil bestaat echt
Eveline
Geplaatst op 12:35h, 30 novemberHoi Mandy
Dat narcisten depressief zouden kunnen zijn, zou best waar kunnen zijn voor sommige van dit soort mensen. Maar kinderen kunnen dat niet begrijpen.!! En de geweldadige biologische vader die mijn lieve echte moeder elke avond deed schreeuwen om hulp en jammeren van pijn als hij zich weer aan haar vergreep vergeet ik nooit meer! Dit in een gehorige nieuwbouw flat. En mam had ons op ons hart gedrukt dat wij nooit uit bed mochten komen! Voor mijn 5 de jaar begreep ik dit en mijn iets jongere zusje kon ik dat ook duidelijk maken. Dat was 63 jaar geleden. En toen werd zij in 2003 weer verkracht door die zelfde narcist en echt-ge-nood. Door een hersenensbloeding geheel rechtszijdig verlamd was zij opgenomen in een verpleeghuis sinds (2001) op een psychogeriatrische ( P.G.) afdeling. Met behulp van een maatschappelijk werkster mocht hij haar mee nemen. Ik had eerder deze vrouw geïnformeerd over de werkelijkheid van deze ouders en hoe de verhoudingen lagen. Ik had lucht gekregen van die narcist zijn plannen! Ik had haar die maatschappelijke werkster gezegd dat mam niet voor zichzelf kon of mocht kiezen. Hij sloeg altijd en dreigde altijd met geweld en vermoorden als hij zijn zin niet kreeg! Het was bekend dat zij nauwelijks ziekte in zicht had! Lichamelijk was zij daarna fors beschadigd. Die narcist probeerde mij nog in te schakelen om te helpen of zo, ik werd opgebeld die middag. Maar had andere verplichtingen. Die avond zag ik mam in die. verschrikkelijke toestand. Zo gaat dat. En dit is slechts een fractie van dit verhaal. Mijn god, we zijn echt KNETTERGEK, ECHT KNETTERGEK!!
Mam heeft nooit enige hulp gehad en heeft nooit begrepen in wat voor hopelozen situatie zij verkeerde. De hulpverleners die ik ook om hulp vroeg, ontkende mijn ervaringen 40 jaar lang. Mam moest zelf hulp vragen, zei zo’n sneep-type bij vrouwen hulp verlening. Duidelijk zei ik dat zij dat niet kon! Geen enkele verbale reactie, maar een kwaad verontwaardig gezicht. Zo werkt dat, de dood is de enige verlossing!!!
Anoniem
Geplaatst op 22:36h, 03 januariVreselijke mensonwaardige situatie was het voor mij , en ik zie het ook bij haar van Eveline hoor op 30 november om 12:35 afgelopen jaar he ? Terwijl er begin het jaar beloofd werd dat aan dat eind van dat jaar de politie een vrouw mocht weten dat de politie zou de man des huizes mee zou nemen voor al dat het een misdrijft zou komen ! zouden zij (de politie ) hem de man dus , hem in het gevang houden , zodat de vrouw des huize ook bekomen mocht van de heftigheid van de ruzie en omstandigheden he ?Maar helaas was dat net nadat ik gevlucht was uit mijn huisje van Jurriën Doze ! ik noem zijn naam gerust hoor , omdat ik nu in 2023 nog steeds denk dat hij in leven is he naast me zit alsof hij nog iets te zeggen heeft op buitenlanders he omdat ze een andere huid hebben tja wat beziel je toch en ik moest mn mind houden ! als we in de stad liepen en er kwam een ouder echtpaar lang ons tegemoed met een hoofddoek dan waren dat ws. turken of marokkanen maar zodra ze langs ons waren spuugde hij ze na !ik voelde mij schuldig hoor !dat doe je toch niet ?? afschuwelijke situaties meegemaakt zo met hem !
En heus dat spijt me hoor ! spijt voor iedereen die dit hebt moeten =ervaren hoor .
Hannah van Welzenis
Geplaatst op 22:40h, 03 januariMet exuces van mij Hannah hoor omdat ik mijn vorige mail hebt gestuurd doormiddel van een dissiociatie heen .
Lavendeltje
Geplaatst op 17:27h, 10 januariHoi,
Ik vind deze benadering juist wel verhelderend. Inzicht in hoe een narcist leeft, denkt en voelt. Los van het feit dat ze vreselijke dingen zeggen en doen. En ik hen zeker als parasieten ervaar.
Het van deze kant bekijken geeft me ook het gevoel dat ze niet zo sterk zijn als ze lijken. Maar lege hulsen die niet gelukkig zijn, even kort gezegt , daar komt hun gedrag vandaan. Hun eigen eigen pijn projecteren op hun omgeving.
Zielige hoopjes mens. Waarvan je niks persoonlijke moet aantrekken. Het bij hun laten. En wat is dat moeilijk zeg.