Opinie: betere ggz nodig binnen strafrechtelijk systeem

28 mrt Opinie: betere ggz nodig binnen strafrechtelijk systeem

Binnen de strafrechtketen is er wereldwijd nog te weinig aandacht voor een goede geestelijke gezondheidszorg; dat moet anders, zo stelt onderzoeker Maartje Krabbé van de Radboud Universiteit Nijmegen. In Het Parool legt ze uit welke problemen zich op grote schaal voordoen en waarom het nodig is dat overheden meer investeren in herkenning, behandeling en re-integratie van gevangenen met psychische problemen.

Uit onderzoek in met name gevangenissen blijkt dat een groot deel van de mensen die in het strafrechtsysteem belanden een psychische aandoening heeft. Dit is niet alleen in Nederland het geval, over de hele wereld zitten gevangenissen vol met mensen die een bepaalde vorm van geestelijke zorg nodig hebben. Onderzoeker Maartje Krabbé vertelt in Het Parool wat hier de oorzaken van zijn:

“Waarom scoren gevangenen zo hoog als het gaat om psychische ziekten? Enerzijds omdat strafrechtelijke systemen een aanzuigende werking hebben: mensen met een psychische aandoening worden bijvoorbeeld vaker gearresteerd en leggen eerder een bekentenis af. Anderzijds hebben strafrechtelijke systemen zelf een negatieve invloed op de geestelijke gezondheid. Vooral gevangenissen dragen bij aan het ontstaan en verergeren van psychische ziekten.”

“Ook buiten het strafrecht zijn oorzaken te vinden voor het hoge aantal gevangenen met mentale problemen”, vervolgt Krabbé. “Op veel plekken in de wereld is een algemeen gebrek aan goede geestelijke gezondheidszorg. Hierdoor belanden veel mensen met psychische ziekten in de gevangenis. Ook als ze niets strafbaars hebben gedaan. De Wereldgezondheidsorganisatie WHO noemt gevangenissen dan ook ‘dumping grounds for mental health patients’. Daarnaast is in veel landen geen budget om de huidige situatie te veranderen.”

De geestelijke gezondheidszorg in gevangenissen is op dit moment verre van toereikend. Dit maakt de situatie niet alleen voor gevangenen extra lastig en zwaar, maar het kan van personeel ook meer vragen dan ze aankunnen, aangezien zij niet standaard getraind worden om te werken met psychiatrische patiënten. Het leven in de gevangenis zorgt er nu vaak voor dat de mentale gezondheid van gevangenen juist verder achteruit gaat, wat re-integratie in de samenleving bemoeilijkt en de kans op herhaling van strafbare feiten verhoogt.

Krabbé: “Die hoge recidive levert niet alleen een veiligheidsprobleem op, maar is ook duur. Verschillende studies laten zien dat behandeling van gevangenen met psychische problemen doorgaans goedkoper is voor de samenleving op de lange termijn: het alternatief is draaideurcriminaliteit waarbij iemand steeds weer in de gevangenis terecht komt.”

“Naast maatschappelijk nadelig (veiligheid, kosten) is het ook inhumaan om zieke, vaak verslaafde, mensen op te sluiten in een systeem waar ze slechter uit komen. […] Wat kunnen we doen om de situatie van gevangenen die leven met een psychische ziekte te verbeteren? Het belangrijkste is dat deze mensen een goede plek krijgen. Een plek met, indien mogelijk, een adequate behandeling en deskundig personeel, maar vooral ook een instellingsklimaat dat bijdraagt aan een goede geestelijke gezondheid in plaats van de afbreuk daarvan. Daarvoor is niet alleen beleid, maar ook geld nodig”, aldus Krabbé.

Lees hier het volledige artikel van Maartje Krabbé in Het Parool.