Ervaringsverhalen | Psychisch ziek in het buitenland

27 mrt Ervaringsverhalen | Psychisch ziek in het buitenland

Op GGZ.nl delen we graag verhalen en visies van ervaringsdeskundigen in de geestelijke gezondheidszorg. Hiermee hopen we diverse onderwerpen beter bespreekbaar te kunnen maken, meer openheid te creëren omtrent mentale gezondheid en het delen van ervaringen te stimuleren.

Inger heeft ervaringskennis op het gebied van (C)PTSS, eetstoornissen, depressie en suïcide. Op dit moment werkt ze zelf als individueel begeleider in de jeugdzorg en rondt ze haar opleiding tot sociaal werker af. Ook geeft zij voorlichting over mentale gezondheid op onder andere middelbare scholen, hogescholen en universiteiten. Voor GGZ.nl schrijft Inger met enige regelmaat een column over haar ervaringen met psychische stoornissen, het herstelproces en over haar ervaringen in de hulpverlening.

Psychisch ziek in het buitenland

Steeds vaker hoor ik verhalen van jonge mensen die zogenaamd uitbehandeld zijn en nergens meer terecht kunnen voor hulp. Sommige vluchten naar het buitenland om te kijken of ze gedurende een vakantie weer wat energie op kunnen doen. Anderen proberen een nieuw leven op te bouwen en het geluk elders te vinden.

Ik was één van die jonge mensen. Na van het kastje naar de muur verwezen te zijn, te complex voor iedereen, uitbehandeld en opgegeven, wilde ik kijken of ik het überhaupt nog in me had om ‘gewoon’ te leven. Ik heb mijn spullen verkocht en vertrok naar Oeganda om daar bij Amerikaanse kennissen te gaan wonen die ik twee jaar eerder gedurende vrijwilligerswerk had leren kennen. Het was altijd al mijn droom geweest om naar een Afrikaans land te vertrekken en nu was het erop of eronder.

Voor mijn omgeving was het heel lastig dat ik in een fysiek en mentaal slechte toestand vertrok. Toch leek mijn nieuwe omgeving mij de eerste periode goed te doen. Ik viel eindelijk niet verder af en genoot oprecht weer een beetje van het leven. Maar na verloop van tijd zat ook daar mijn onbehandelde C-PTSS mij zodanig in de weg dat ik steeds slechter functioneerde, constant in een hypo- of hyper-arousal verkeerde en zelfs in een rand-psychose terechtkwam.

Uiteindelijk ging het zo slecht dat een Nederlandse arts mij besloot op te nemen in het internationale ziekenhuis in Kampala. Dit is denk ik mijn redding geweest, want de hechte geloofsgemeenschap waar ik op dat moment woonde was ondanks hun liefdevolle betrokkenheid niet meer helpend in mijn herstel. Elke prikkel was er simpelweg één teveel en de enige optie was terug naar Nederland. Een optie waar ik niet achter stond, want ik wist dat ik in Nederland uitbehandeld was verklaard en nergens terecht kon.

Toch heeft het Nederlandse consulaat in samenwerking met het internationale ziekenhuis en de ggz in Nederland geregeld dat ik gerepatrieerd zou worden. Een keuze die ik volledig begrijp maar waar ik tegelijkertijd nog steeds erg verdrietig over ben, ondanks dat het alweer 6 jaar geleden is. Het was bijzonder om te zien met hoeveel liefde, betrokkenheid en zorg de hulpverleners in Oeganda hun werk deden en mij pas loslieten toen er op papier een goede plek voor mij was in Nederland. De HIC in Nederland zette mij (zonder dat ik onderdak had) echter, tegen de afspraak in, na een week alweer op straat.

Hulpverlening in een anders ontwikkeld land op dat gebied dan Nederland heb ik daardoor ook als erg bijzonder ervaren. Als eerste was heel snel duidelijk dat gespecialiseerde hulp enkel (beperkt) beschikbaar is voor de rijken. Tegelijkertijd bood die privatisering kansen die in Nederland ondenkbaar zijn betreft de betrokkenheid en bereidheid van hulpverleners om mee te denken in mogelijkheden in plaats van onmogelijkheden.

Tegen andere (jong)volwassenen die eraan denken om aan zichzelf te gaan werken in het buitenland – omdat ze in Nederland vastlopen – wil ik het volgende zeggen:

“Een periode in het buitenland wonen is fantastisch en een onvergetelijke ervaring. Echter, als je tegen flinke, onbehapbare problemen aanloopt zal dat in het buitenland niet spontaan anders zijn. Wel kan het helpen om even weg te zijn van je omgeving en de verantwoordelijkheid die je naar hen voelt, zodat je je kunt richten op je eigen ontwikkeling.

Als je besluit te gaan, informeer van tevoren dan goed wat de mogelijkheden zijn om ter plaatse verder te werken aan je herstel en wat de eventuele kosten zijn mocht het misgaan en je terug naar Nederland moet keren. Een zorg- en reisverzekering dekt een eventuele repatriatie namelijk niet als er al sprake was van problemen.”

En voor de ggz en verzekeraars in Nederland: we hebben hier zoveel meer mogelijkheden tot zorg in vergelijking tot de meeste andere landen. Ik geloof echt dat we trots mogen zijn op ons systeem. Maar ik denk wel dat we juist voor de meest ‘complexe’ patiënten die als ‘uitbehandeld’ worden gezien misschien vaker over de grens mogen kijken en met meer flexibiliteit de opties die er zijn passend kunnen maken. Zolang iemand wil leven, wil veranderen en wil ontwikkelen, wie zijn we dan als hulpverleners om daar nee tegen te zeggen?