Opinie | Sluiting ggz-instellingen druist in tegen zorgplicht verzekeraars

11 mei Opinie | Sluiting ggz-instellingen druist in tegen zorgplicht verzekeraars

Ouderenpsychiater Manon Kleijweg vindt het sluiten van instellingen voor hoog-specialistische ggz – waar de afgelopen tijd diverse voorbeelden van in het nieuws zijn geweest – ‘onrechtmatig’, zo schrijft ze in een opiniestuk van Het Parool. Zorgverzekeraars dienen zich aan een wettelijke zorgplicht te houden, maar volgens Kleijweg doen ze dat in deze gevallen niet, aangezien de cliënten van de betreffende instellingen nergens anders terecht kunnen voor vergelijkbare zorg.

Psychiater Manon Kleijweg in Het Parool:

‘Sluitingen van GGZ-Klinieken? Verzekeraars moeten stoppen met het achterhouden van premiegeld voor de psychiatrie,’ betoogde ik 11 april in Het Parool. […] Klinieken met een ellenlange wachtlijst, voor patiënten met ernstige en complexe problemen die nauwelijks of geen alternatief hebben. Dat maakt sluiting onrechtmatig, stelde ik. Er bestaat namelijk een wettelijke zorgplicht voor zorgverzekeraars: premiebetalers hebben recht op tijdige zorg, van voldoende kwaliteit, binnen redelijke reisafstand. Voor de maximale wachttijd bestaat een wettelijke norm van 3,5 maand. Wat kwaliteit inhoudt, is vastgelegd in van overheidswege getoetste kwaliteitsstandaarden. Daarin wordt ook de zorg van de afdelingen die nu dreigen te sluiten genoemd.

Nog geen drie dagen later verscheen er een reactie van zorgverzekeraar Menzis over de kwestie in zorgbeleidsblad Zorgvisie, op 25 april volgde Zilveren Kruis. Beide gaven aan zich geen zorgen te maken over hun zorgplicht. ‘Er blijft voldoende zorg voor deze doelgroep, zij het in een andere vorm,’ reageert Menzis op de sluiting van het Centrum voor Psychotherapie.

Zowel verwijzers als behandelaars zien opname als enige alternatief omdat patiënten voor hun persoonlijkheidsproblematiek soms al acht poliklinische behandelingen hebben doorlopen. […] Zorginstelling Altrecht sluit uit geldnood de helft van de bedden van kliniek Eikenboom, de enige Nederlandse opname-afdeling voor patiënten met ernstig invaliderende psychosomatische klachten. Ook daar vinden behandelaars opname essentieel voor hun patiënten, die door hun klachten vaak niet kunnen reizen. Zilveren Kruis ziet dit als een meningsverschil tussen bestuur en behandelaren: ‘Altrecht stelt dat een deel van deze behandeling ambulant kan, dus dan komt onze zorgplicht niet in gevaar.’

Wacht even: kunnen zorgverzekeraars aan hun zorgplicht voldoen, zonder feitelijk aan hun zorgplicht te voldoen? Nee, natuurlijk niet, tenzij Hans Klok recent tot de directie van Menzis is toegetreden. Met hun standpunt ‘de zorgaanbieder bepaalt welke behandeling patiënten nodig hebben’ schenden zorgverzekeraars achteloos hun eigen Zorgverzekeringswet. Die zegt: ‘De vraag of een verzekerde behoefte heeft aan een bepaalde vorm van zorg of een bepaalde andere dienst, wordt slechts op basis van zorginhoudelijke criteria beantwoord.’ En die criteria, wie gaan daar over? Niet de bestuurder van de zorginstelling, de boekhouder niet, en ook niet de Raad van Commissarissen.

De enigen die de individuele zorginhoudelijke afweging kunnen maken, zijn de zorgverleners. […] Zorgverleners hebben daarin bepaald geen onbeperkte vrijheid. Zowel Inspectie als de Nederlandse Zorgautoriteit zien toe op het volgen van de kwaliteitsstandaarden, die niet alleen de mogelijkheden, maar ook de grenzen van de zorg beschrijven.

Kleijweg besluit haar betoog met een oproep aan de politiek: “U, ministers Helder en Kuipers van Langdurige Zorg en VWS, leidt momenteel de onderhandelingen van het Integraal Zorgakkoord (IZA), waar afspraken worden gemaakt over de verdeling van de zorgpremiegelden. Beiden kent u, vanuit uw vorige functie, de dreiging van code zwart. De ggz kampt al jaren met code zwart, de reactie van de zorgverzekeraars toont dat het nog zwarter kan. Draai alstublieft het licht aan voor onze patiënten. U hoeft alleen maar de wet te volgen, uw artseneed en uw medemenselijkheid.”

Lees het volledige opiniestuk op de website van Het Parool.