31 okt Onderzoek | Financiële prikkel kan leefstijl helpen bevorderen
Persbericht Radboud Universiteit
Meer bewegen, stoppen met roken, afvallen: mooie voornemens, lastig vol te houden. Maar wordt het makkelijker als er een financiële prikkel tegenover staat? Volgens onderzoek van onder andere de Radboud Universiteit kan het een effectief instrument zijn, al zijn er wel nog wat belemmeringen. Zij presenteerden hun bevindingen deze maand in Economisch Statistische Berichten (ESB).
De ene leefstijlinterventie is effectiever dan de andere, maar in het algemeen zijn financiële prikkels een “krachtig instrument om gezondheidsachterstanden in Nederland te helpen verkleinen”, aldus Koen van der Swaluw van de Radboud Universiteit. Ondanks dat we steeds meer weten over de effectiviteit van financiële prikkels ter bevordering van de leefstijl, worden ze nog relatief weinig gebruikt. Zorgverzekeraar ASR schrapte eerder dit jaar nog een beloningsprogramma voor gezond gedrag. Samen met collega’s Stefan Lipman (Erasmus Universiteit) en David de Buisonjé (Technische Universiteit Delft, Universiteit Leiden) bracht Van der Swaluw in kaart welke belemmeringen er zijn om beloningen voor gezond gedrag te introduceren.
“Rondom financiële prikkels zijn er vaak bezwaren over de beperkte langetermijneffecten: blijft iemand het veranderde gedrag nog wel aanhouden zodra de prikkel afloopt? Daar liggen kansen voor vervolgonderzoek”, zegt van der Swaluw. “Zo zijn er wel succesvolle programma’s geweest om roken tijdens de zwangerschap te ontmoedigen, programma’s die langdurig effect hebben.”
Geen opera, maar voetbal
ASR veranderde zijn beloningsprogramma omdat vooral actieve mensen er gebruik van maakten. “Maar als je de beloningen afstemt met de wensen van mensen die nog niet actief zijn, maak je waarschijnlijk meer kans. Wat we in literatuuronderzoek zien is dat de beloning niet altijd aansluit op de ontvanger. Simpel gezegd: geef bijvoorbeeld geen kaartjes weg voor de opera, maar voor voetbalwedstrijden.” Tot slot zijn er vaak zorgen over de kosten van financiële prikkels.
Van der Swaluw en collega’s suggereren dat financiële prikkels – net zoals curatieve zorg – vergoed kunnen worden vanuit de collectieve zorgverzekering als ze op basis van een maatschappelijke kosten-batenanalyse kosteneffectief blijken. Ook kunnen werkgevers een rol spelen om gezond gedrag aan te moedigen en (een deel van) de kosten op zich nemen.
Geen wondermiddel
Hoewel de effectiviteit van prikkels steeds duidelijker wordt, mogen ze volgens de onderzoekers niet als wondermiddel gezien worden. “Op geen enkele manier zijn ze een vervanging voor beleid gericht op structurele aspecten van ongezond gedrag, zoals bewegings- of voedselaanbod in de wijk waar iemand in woont, armoede, culturele invloeden en nationale of internationale wet- en regelgeving. Gezond gedrag is en blijft een gevolg van een samenspel van individueel gedrag en omgevingsinvloeden.”
Vervolgonderzoek
Vanaf november 2024 starten van der Swaluw en collega’s in samenwerking met onder andere de HAN University of Applied Sciences met het project SPRINTS (‘Sports Pricing Research to INcrease The Sport participation’), waarin onderzocht wordt hoe prijzen invloed hebben op sport- en beweegdeelname. Eerder publiceerden ze al een onderzoek naar beloningen voor stoppen met roken, dat verscheen in BMC Public Health.
No Comments