09 jun Liefdevol rouwen, deel 4: Tafeltje-dek-je
Fotograaf Gerdien Wolthaus Paauw beschrijft de totstandkoming van Zul je met mij – foto-essay over liefdevol rouwen. Ze maakte dit boek 20 jaar na het overlijden van haar moeder Pieta aan de zenuw-spierziekte ALS. De foto’s kwamen tot stand tijdens een verblijf bij OBRAS Artist in Residency, Portugal. Op ggz.nl verschijnt deze periode wekelijks een nieuwe column van Gerdien in aanvulling op haar artikel in de recent verschenen uitgave van het GGZ Vaktijdschrift.
Als ik Piet niet had, nam ik ook Tafeltje-dek-je.
Een korte zin, een kleine krabbel op een stukje papier, uit een gesprekje met een vriendin. Mamma kon door ALS niet meer praten en communiceerde via handgeschreven briefjes. Vaak zijn het praktische opmerkingen over het huishouden dat pappa van haar had overgenomen.
Hier uit ze haar waardering voor hem, 24/7 mantelzorger tot aan haar dood. Ze vond het verschrikkelijk om alles uit handen te moeten geven. Mamma had de huishuidschool gedaan en was een toegewijde huisvrouw. Vanwege de traditionele rolverdeling moest mijn vader alle werkzaamheden aanleren toen ze ziek werd. Dat gaf regelmatig strubbelingen. Dan lijkt het over iets kleins, iets onschuldigs te gaan zoals ‘ramen tegen elkaar open zetten’ of ‘haal die stinksokken uit de kamer’, maar daaronder ligt de pijn van de afhankelijkheid. En gewoonweg irritatie omdat het niet gaat op haar manier. Naarmate de ziekte vordert en ze beseft hoe hij zijn best doet, uit ze steeds vaker haar liefde voor hem. Vaak verpakt in zorgzaamheid en met haar typerende humor als ze schrijft: “Je houdt vandaag vakantie met die hitte.”
Op haar aanwijzingen, leerde pappa koken. Maar gaandeweg ging het eten steeds moeizamer, het slikken lukte niet meer, ze had last van speekselvorming en haar smaak verdween. Een maand voor haar overlijden kreeg ze een maagsonde.
Samen eten aan een lange tafel. Leven, liefde en verhalen delen. Het spreiden van het grote kleed, lukt alleen met wijdgeopende armen. Een omhelzing van bloemen.
Het foto-project ‘Zul je met mij’ is tot en met 17 juli 2021 te zien in een preview, gevolgd door een grote expositie in 2022 bij Pennings Foundation in Eindhoven. Op 7 juli geeft Gerdien een inspirerende Artist Talk eveneens bij de Pennings Foundation. Meer informatie over het foto-essay vind je hier.
Geen reactie's