06 sep Column | De ggz is ziek, en niet zo’n klein beetje ook… (deel 1)
– Column door Paul de Bruijn, psycholoog en oprichter van ProMind –
Sinds een aantal jaren moet er in de Basis-GGZ voor elke cliënt een DSM-V diagnose gesteld worden. Dat lijkt op het eerste gezicht misschien redelijk, maar dat is het niet. En het leidt tot bizarre fenomenen.
De DSM is ooit ontstaan als een simpel triage-instrument om bij soldaten die in het hoofd geschoten waren op het slagveld te kunnen vaststellen wat er precies beschadigd was. Gaandeweg zijn daar psychiatrische stoornissen bijgekomen. Handig dus. Maar vooral: de DSM gaat over aandoeningen en ziekten van de hersenen.
De Basis-GGZ, voortgekomen uit de Eerstelijnspsychologische Zorg, is echter heel wat anders. Vuistregel in het onderscheid tussen Psychologie en Psychiatrie is dat de eerste zich bezighoudt met normaal gedrag en de tweede met gestoord gedrag. Hier komen we dus op de kern van ons verhaal. Basis-GGZ is psychologische hulpverlening en zou zich dus bezig moeten houden met normaal gedrag, inhoudelijke existentiële en cognitieve problemen. In bijvoorbeeld relaties of problemen op het werk. Of moeite met het eigen zijn. Hoewel dat laatste zich in theorie verder zou kunnen ontwikkelen tot pathologie. Maar zelfs dan is het in eerste aanleg goed cognitief te behandelen.
Toch worden we gedwongen om een stoornis te benoemen volgens de DSM-V. Dit heeft ertoe geleid dat het overgrote deel van de cliënten een Depressieve Stemmingsstoornis NAO, Somatische Symptoomstoornis NAO of een Angststoornis NAO opgeplakt krijgt… Ik durf het aan om te stellen dat minstens 80% van al deze diagnoses flauwekul zijn! En dat, dames en heren, is met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid een té voorzichtige schatting…
Het leidt echter wel tot vette krantenkoppen en verontrustende items op tv dat er zo ontzettend veel mensen met een depressie kampen.
Als we nu eens met elkaar het lef tonen om deze flauwekul openbaar te maken en tegen beleidsmakers, NZa, belangengroepen en zorgverzekeraars durven te zeggen dat we ophouden met deze onzin, kortom de omerta doorbreken, dan, en echt pas dan, kunnen we beginnen met het stap voor stap gezond maken van, in elk geval, de Basis-GGZ.
Of, zoals mijn supervisor altijd zei, je moet dit vak niet spannender maken dan het is!
Max
Geplaatst op 17:33h, 10 septemberDit klinkt mooi! Realisme gebied mij wel te vragen met welk systeem zorgverzekeraars dan vergoedingen dienen te bepalen? Ze zijn duidelijk doorgeschoten, maar mede door zorgverzekeringen is psychologische behandeling wel mogelijk geworden voor meer dan enkel de elite. En zonder regels kunnen verzekeraars niet overleven.
Jolande Rommens-Musquetier
Geplaatst op 20:29h, 10 septemberHet is vaak onnodig kwetsend en stigmatiserend al die etiketten. Mensen gaan er naar leven. Denken dat ‘gek’ geworden zijn. Ziekmakend zelfs.
Paul ten Dam
Geplaatst op 12:26h, 15 septemberHet wordt nog complexer wanneer een cliënt meerdere etiketjes “opgeplakt” krijgen. De DSM-V’s zorgen voor behandelhokjes waarbinnen de behandelaar de bij de DSM-V behorende zorg verleent. Wanneer een deel van de diagnose buiten het hokje valt heb je als cliënt een uitdaging, helemaal wanneer er een volgordelijkheid zit in de hokjes. Na ieder hokje weer n ellenlange wachtlijst, een intake en weer n ellenlange wachtlijst voor de daadwerkelijke behandeling. Bij iedere overgang van het ene hokje naar de andere en iedere keer weer je verhaal moeten doen opnieuw en opnieuw. Iets wat bij trauma’s niet meehelpt bij het herstel. Ik heb de overtuiging dat dit cliënt vriendelijker kan en moet. Afstemming van GGZ zorg waarbij de cliënt centraal staat, geen hokjes denken, maar een overkoepelend behandelplan realiseren waarbij er een regievoering gedaan wordt die de cliënt ontlast van het zelf zoeken naar een behandelaar. Behandelingen op elkaar afstemmen zal doorlooptijd verkorten en de behandeling effectief maken en als afgeleide resulteren in lagere kosten. Het kan en mag niet zo zijn dat in n land als Nederland bijvoorbeeld suïcide doodsoorzaak nummer 1 is onder jongeren en jongvolwassenen!
ines bruins
Geplaatst op 20:49h, 18 septemberHelemaal mee eens met bovenstaande reacties. Laten we beginnen om meer preventief te werken en onze focus in de eerste lijn/thuis te zetten. Vooral werken vanuit een strength based philosophy (wat gaat er goed in je leven, wat maakt je blij etc) en van daaruit aan de slag gaan met mensen die vooral gezien moeten worden in hun sociale context en niet los daarvan. Het labelen van mensen (self fulfilling prophesy) , mensen behandelen zonder hun sociale context erbij te betrekken zullen mensen nooit hun eigen kracht vinden om verder te gaan. Nog een lange weg te gaan maar het mag toch niet zo zijn dat verzekeringen bepalen hoe de GGZ moet werken?!
TOR SCHILFERS
Geplaatst op 21:48h, 04 oktoberAL JAREN IS ER STIJGENDE LIJN VAN HET AANTAL SUCIDE S onder geestelijk zieken ,,, EN MENSEN DIE IN HUN EIGEN WONINGEN WEG KWIJNEN VAN EENZAAMHEID EN FALENDE ZORG SYSTEEM TRIEST TOESTANDEN VOOR GEESTELIJK ZIEKEN IN DE MAATSCHAPPIJ . zorg bereikt mensen niet of sluit niet aan bij de hulp vraag .
Anoniem
Geplaatst op 05:10h, 26 novemberik ben alles in nederland allang zat en het buitenland is ook een kut ellende de mens is een ellende met al zijn kut gezeik ik denk dat ik maar weer een stukje ga fietsen het stilte gebied in op de vlucht voor de mens in een overbevolkt tyfus land met veel te veel kut gezeik van shit mensen
Elsa van der Ploeg
Geplaatst op 15:05h, 14 meiDe GGZ is een sekte. Ze maken mensen gek door ze in een hokje te plaatsen, om ze vervolgens te hersenspoelen met zogenaamde evidence based therapieën die volkomen averechts werken.
Lizet
Geplaatst op 21:00h, 26 meiBen hier helemaal mee eens. Vooral ook zie ik het gevaar van de labels en jonge kinderen, soms hebben die gewoon een late ontwikkeling. Maar als een jong kind dan al autisme opgeplakt krijgt bij wijze, gaan ouders daar naar handelen en het kind is loyaal aan ouders en kopieert en luistert naar dat gedrag. Zelf ook eens benoemt geen label te willen hebben.
Het is ook zozeer dat dit inderdaad stigmatiserend werkt maar ook anderen of diegene zelf maakt er misbruik van en creëert ongelijkheid.
Eens met: ines bruins, en ook gewoon cognitief zonder met die labels.
Michael
Geplaatst op 16:46h, 24 septemberBij de GGZ gooien ze hun eigen glazen in. Tot nu toe komen ze ermee weg en kunnen ze de verantwoordelijkheid afschuiven op ongemotiveerde of onbehandelbare patienten, de zorgverzekeraars en de overheid. Zij zijn wel degenen die hun diensten aan de samenleving aanbiedt om mensen die psychisch ziek zijn weer gezond te maken en de hele samenleving is daarop ingesteld. Als zij niet kunnen nakomen wat ze propageren, worden steeds meer mensen psychisch instabiel, waardoor degenen die dat niet zijn steeds meer belast worden om de maatschappij in stand te kunnen houden, met als gevolg dat ook onder die groep steeds meer mensen het niet meer aankunnen en ook uitvallen.
Dus ook als de overheid geen enkele empathie kan opbrengen voor de burgers die psychisch ziek zijn, komt er een moment dat zij het de GGZ gaan aanrekenen decennia jaren lang de boel belazerd te hebben. Hetzelfde geldt voor bureau jeugdzorg. Hoogmoed leidt hoe dan ook ten val.
Een goede psych of therapeut gebruikt een diagnose om beter te kunnen begrijpen wat de problemen van de cliënt zijn en denkt MET die persoon mee hoe problemen opgelost kunnen worden of iig beter verdraagzaam worden. Een behandeling lukt alleen als de communicatie tussen beide partijen goed verloopt. Dat is weliswaar altijd een uitdaging die bij complexere situaties erg pittig kunnen zijn, echter dat is wel het beroep wat hij/zij heeft gekozen en daarvoor krijgt hij/zij betaald. Het is zeker afhankelijk in hoeverre de client meewerkt en in staat is om de behandelaar te kunnen begrijpen. Andersom moeten behandelaars de client serieus nemen en zo objectief mogelijk kunnen luisteren zonder meteen aannames of kortzichtige conclusies te trekken.. Een behandelaar hoeft geen act op te voeren om de client op zijn/haar gemak te stellen. De meeste cliënten zullen een behandelaar vertrouwen als hij/zij eerlijk en betrouwbaar is. Van tevoren kunnen daarover duidelijke afspraken gemaakt, zoals “Hoe kunnen wij het beste met elkaar communiceren? Hoe blijven we dat doen als ik iets wil bespreken met je wat je erg moeilijk en confronterend vindt, maar wat toch belangrijk voor jou om patronen te kunnen doorbreken? Hoe moet ik op jou reageren tijdens momenten dat je mij niet durft te vertrouwen? Hoe kan ik jou helpen als het jou teveel wordt, waardoor je niet meer helder kan denken en communiceren? Hoe kan ik jou het beste benaderen als ik het idee heb dat je dingen verzwijgt of (onbewust) verdraai je de feiten? Kan jij het opbrengen om aan te geven als je het met mij oneens bent?”
Communicatie is sowieso al vaak de oorzaak van veel psychische problemen, echter ik heb persoonlijk meegemaakt bij de GGZ dat er vaak niet of nauwelijks belang wordt gehecht aan wat ikzelf ervan denk, terwijl het nota bene over mezelf gaat: ik ben de enige die kan ervaren wat ik denk en wat ik voel. Ik verwacht echt niet dat de behandelaar het standaard eens is met mij of niet kritisch kan zijn, want ik schiet er niks mee op als hij mij naar de mond praat. Echter als angstige gedachten of overtuigingen die mijn hele leven ontregelen a priori worden afgedaan als obsessies waarover ik niet moet piekeren, word ik evenmin geholpen. Als de behandelaar van mening is dat het obsessies zijn en dat ik mij teveel laat meeslepen door te negatieve gedachten, neem ik dat zeker serieus. Echter obsessies ontstaan niet zomaar. Als iets mij vaak bezighoudt, dan heeft het wel te maken met wie ik ben als persoon en hoe ik in het leven zou willen staan. Ik wilde niet koppig zijn en probeerde te aanvaarden dat ik er maar niet over moest piekeren. Juist daardoor bleef het mijn leven beheersen: het mocht er niet zijn, want ik was te perfectionistisch en dat is fout. En daardoor duurde het nog eens ruim 20 jaar totdat ik besefte dat ik worstelde met serieuze trauma’s, wat ik voorheen afdeed als aanstellerij. Ik durfde mezelf niet serieus te nemen, want ik was gewend dat ik op alles wat ik zeg standaard wordt gereageerd met dat ik het te negatief en te groot zie en mij niet eens meer kon realiseren dat hetgeen waarmee ik bleef worstelen iets is waardoor de meeste mensen met zichzelf in de knoop kunnen raken.
Ik weet dat dit voor zoveel mensen geldt. Juist door gebrek aan erkenning en door uitspraken als “Als je er niet aan denkt, bestaat het niet” kunnen mensen juist psychisch ziek worden en/of de situatie niet verdragen.