DE ander bestaat niet

26 okt DE ander bestaat niet

– Column door Paul de Bruijn, psycholoog en oprichter van ProMind –

In mijn werk heb ik geleerd niet te generaliseren. Zo bestaat bij ons DE cliënt niet en is er niet DE behandelmethode die alles oplost. Ieder heeft zijn eigen problemen en daarbij horen eigen oplossingen. Dat betekent wel een extra inspanning: we moeten telkens weer nadenken over een nieuwe aanpak.

Daarom vind ik het iedere keer vreemd dat in het dagelijks leven die generalisaties zo makkelijk gemaakt worden. En niet alleen door mensen die van huis uit gemakzuchtig zijn en niet echt willen nadenken. Bestuurders, politici, directeuren, ieder maakt zich er soms of soms vaker schuldig aan. “Het is de schuld van het onderwijs, de ouders, de maatschappij, de islam, de overheid, de banken, het bedrijfsleven.” Streep door wat niet is gewenst.

Generaliseren is een vorm van geestelijke luiheid, en een gevaarlijke gemakzucht. Zeker in deze tijden van Covid-19 en recessie waarbij we de verplichting hebben elk sprankje intelligentie en creativiteit te benutten om het hoofd boven water te houden. Het generaliseren zorgt ervoor dat we ons niet in elkaar hoeven te verdiepen. We (de)classeren groepen mensen en dat schept helderheid. Een schijnhelderheid wat mij betreft. Ik pleit er daarom voor dat we deze moeilijke tijd gebruiken om elkaars taal te leren spreken.

Want als je een nieuwe taal leert, leer je iets over de geschiedenis, de cultuur, de gebruiken, de normen en waarden van die groep. Kortom, er vindt verdieping plaats. Ik stel daarom voor dat we snel aan de slag gaan om compacte, maar kwalitatief hoogstaande taalcursussen, inclusief woordenboek te maken. Bijvoorbeeld Docenten-Bedrijfsleven. Of Psychologen-Verzekeraars. En wat dacht u van een snelcursus Overheid-Burgers?

Doel is natuurlijk dat we elkaar écht veel beter gaan begrijpen. Zodat we niet blijven hangen in algemeenheden die creatieve en innovatieve oplossingen in de weg staan. Dat we ons inzetten om aan de ander duidelijk te maken wie we zijn en wat we bedoelen. Elkaars motivaties proberen te begrijpen. Dat niet elke ‘nee’ altijd nee is. Dat niet elke ondernemer een zakkenvuller is. Niet elke ambtenaar een zuurkijker. Dat niet elke politicus een draaikont is. En niet elke verzekeraar een vijand is.

Dat we elkaar leren vertrouwen. Zodat we samen moeilijke beslissingen durven nemen, die op de lange termijn goed zijn voor iedereen. Want de moeilijke beslissingen vragen durf, intelligentie en energie, en zeker geen slappe, halfslachtige keuzes.

Zullen we afspreken dat we vanaf nu ophouden met generaliseren? Dat we ons verstand laten werken? DE ander bestaat niet, dat zult u met me eens zijn. Want zeg nou zelf, u bent toch veel beter dan die ander?