Column | Als ik, ik ben. Wie is dan ik?

14 feb Column | Als ik, ik ben. Wie is dan ik?

– Column door Paul de Bruijn, psycholoog en oprichter van ProMind –

Er lijkt de laatste twintig jaar wat veranderd te zijn in hoe wij onszelf zien. Ik ben nog van de generatie waar ik bestond uit een centrale kern met eigenschappen waar allerlei eigenschappen omheen gedrapeerd waren. Ik was ik en dat werd vertegenwoordigd door mijn bewustzijn. Dan was er nog een heleboel onbewusts waar we ons verdere leven soep van probeerden te koken. Best wel romantisch eigenlijk. Een soort overblijfsel van 19e-eeuwse Romantiek!

Ik zal wat afgezocht hebben naar mezelf. Heb dat na mijn 21ste maar opgegeven. Ben er later ook heel anders naar gaan kijken.

In mijn jeugd worstelde ik met twee zaken waar ik niet uitkwam:

De eerste was het onderscheid lichaam-geest. Het idee dat er een soort ingedaalde alien (geest) in het lichaam zat en dat die twee voortdurend met elkaar overhoop lagen, wilde er bij mij niet echt goed in. Immers, wat is die geest dan als die niet manifest is en een losstaand onderdeel van hetzelfde systeem is?! En dat die geest dan dat systeem bestuurt en de baas is. Hoezo?

De tweede is de tweedeling bewust-onbewust. Met het bewustzijn als sturend mechanisme. Maar wat is dan dat bewustzijn? Het kan niks. Je kunt er niet eens mee denken. Probeer maar eens met je bewustzijn het hele keuzeproces van aankopen in de supermarkt volledig in de voorgrond te houden. Dat gaat je niet lukken!

Volgens mij bestaat het onderscheid lichaam-geest en bewust-onbewust helemaal niet. Om dit op te lossen moet je wel nadenken over wat een mens dan is. In mijn optiek een autonoom opererend systeem in een context. Waarin bewustzijn zorgt dat ik weet dat ik niet jij ben. Voor de interactie is dat handig!

Maar goed, wat is dan dat systeem? Strikt biologisch gezien is het een conglomeraat van eencelligen die samen één organisme vormen. In het geval van de mens: ik. Al die cellen praten onderling met elkaar. Een heel complex systeem, maar in de basis eigenlijk heel simpel.

En zo hebben we de basis waar we een volgende keer over verder kunnen praten. Graag reacties!