Vrouwen zijn zwak! Hè?!

28 sep Vrouwen zijn zwak! Hè?!

Een oproep tot beter onderzoek!

– Column door Paul de Bruijn, psycholoog en oprichter van ProMind –

Vroeger, en ik weet het kan bijna niet oubolliger of clichématiger klinken dan dat, werden we opgeleid om gedegen wetenschappelijk onderzoek te doen. Eerst moest er diep en hard nagedacht worden over een theorie. Of die nu zinnig leek of niet was niet zo van belang. Je kon bijvoorbeeld heel goed als theoretisch uitgangspunt hebben dat vrouwen om een aantal (in jouw ogen niet arbitraire) redenen zwakke wezens zijn die nu eenmaal slechter tegen stress kunnen. Je schrijft die redenen, of vermoedens, want meer zijn het nog niet, keurig op. Zo op het eerste oog een prima model, intuïtief en in de wereld om je heen zichtbaar. Niks mis mee.

Dat was de theorie. Dan kwam de volgende stap, en die kan ik hier niet dieper benadrukken, dat je alles op alles ging zetten om te bedenken waarom die theorie onzin zou zijn. Dit is een fundamentele stap in goede wetenschap. Zonder die stap ga je doen wat in dit artikel verderop besproken wordt. Waarom moet je dat eigenlijk doen? Dat proberen te bewijzen dat je theorie niet klopt? Dat falsificeren? Simpel! Hoe moeilijker het is om je theorie te weerleggen, hoe aannemelijker je theorie begint te worden. Wat nog steeds nooit wil zeggen dat hij waar is, overigens. Hij wordt slechts waarschijnlijker.

Goed onderzoek is hier van het grootste belang. In de tweede stap had je allemaal alternatieve verklaringen bedacht voor eventuele verwachte onderzoeksresultaten. Elke alternatieve verklaring die plausibel lijkt in zo’n onderzoek dwingt je om een betere opzet te bedenken waarin steeds minder alternatieve verklaringen overblijven. Zo toetste je stap voor stap of je ideeën over de zwakzinnigheid van de vrouw wel klopten. Jaren gedegen onderzoek heeft aangetoond dat die theorie steeds onwaarschijnlijker lijkt te worden, weten we inmiddels. Verder weten we eigenlijk nog steeds niet zoveel over de verschillen en of ze überhaupt bestaan. Ik tendeer er zelf naar te stellen dat er in het geheel geen verschillen zijn, aangezien er nergens echt significant overeind blijvende bewijzen zijn gevonden dat vrouwen ‘anders’ zijn dan mannen, anders dan dat er door culturen bedachte verschillen in positie zijn, die worden opgetuigd met biologische wortels.

De laatste jaren valt het mij op dat het ene na het andere ‘onderzoek’ wordt gepubliceerd waarin stellige waarheden worden aangenomen. Dat varieert van ‘minder ziek door dagelijks koud afdouchen’ tot ‘cola doodt de ziekteverwekkers in je maag die je opdoet met zwemmen in open water’, om het even tot ziek en zeer te beperken. Allebei blijken overigens flauwekul te zijn en gebaseerd op zelfrapportages. Nu is medisch getint onderzoek over het algemeen redelijk tot ernstig slecht, omdat meestal niet aan de hiervoor beschreven basisvoorwaarden voor goed onderzoek is voldaan. Maar daarover misschien een andere keer meer.

Verontrustend is dat zelfrapportages als serieus wetenschappelijk instrument worden ingezet. En steeds vaker.

De reden voor dit verhaal is mijn boosheid over een artikel van een paar jaar geleden dat stelt dat vrouwelijke managers gevoeliger voor Burnout zouden zijn dan hun mannelijke collegae. Hierin is duidelijk aan geen van de voornoemde voorwaarden voor goed onderzoek voldaan. Er is hier slechts op basis van een aantal (culturele) vooroordelen wetenschap bedreven. Nergens is voor cultural bias gecontroleerd. Dat kan ook helemaal niet met zelfrapportages. Immers, de ultieme culturele bias! Let wel, dit onderzoek is door het CBS en TNO uitgevoerd!!!

Help seksisme de wereld uit: begin bij de Wetenschap!