Heb jij al een stoornis?

17 aug Heb jij al een stoornis?

– Column door Paul de Bruijn, psycholoog en oprichter van ProMind – 

Er is de laatste jaren veel aandacht voor depressie. Terecht. Maar soms bekruipt me het gevoel dat de cijfers een beetje hoog zijn. Elk jaar krijgen ongeveer 750.000 mensen een depressie. 1 op de 5 van alle Nederlanders krijgt op enig moment te maken met een depressie. 1,2 miljoen mensen slikt een anti-depressivum. Overigens niet alleen tegen een depressie(!). Aldus de cijfers…

Ik weet niet hoe u daartegen aankijkt, maar ik vind het wat veel. Sterker, ik denk dat er zwaar wordt over-gediagnosticeerd. En dat is jammer. Het gaat immers ten koste van mensen die een echte depressie hebben en maanden moeten wachten op hulp. Suïcide ligt ook vaak op de loer. Ik vraag me wel eens af wat de invloed van de lange wachttijden op de suïcide cijfers zijn.

Sinds 2014 moet in de Basis-GGZ een in de DSM beschreven stoornis worden toegewezen om de hulp vergoedt te krijgen. De huidige DSM-5 maakt dat gemakkelijk. Met die in de hand kun je ongeveer 87% van de bevolking een stoornis opplakken. Om er een paar te noemen: oppositionele-opstandige stoornis 313.81 (zo ongeveer elke puber heeft dat!); dakloosheid V60.0 (?); ongecompliceerde rouw V62.82 (hoezo stoornis?!).

De meeste interventies in de Basis-GGZ zijn helemaal niet stoornis-gerelateerd. Maar de Verzekeraars en de NZa vragen er wel om. En wat is dan een handige diagnose? Precies: depressieve-stemmingsstoornissen 296.99 (20-36). Lekker vaag. Daar valt zo’n beetje alles onder. Maar leidt ook tot overdreven statistieken.

Wat ik zo jammer vind is dat de Basis-GGZ haar doel voorbij lijkt te schieten. De vroegere Eerste Lijn ondersteunde mensen wanneer ze het moeilijk hadden. Cognitieve problemen en normaal gedrag. Als je nu al aan het begin stoornis-labels gaat opplakken, denken je cliënten dat ze wat mankeren. Onnodig!
Het bevreemdt me ook dat we het in de Basis-GGZ ineens over patiënten hebben. Het waren altijd cliënten. Door allerlei keuzes van verzekeraars, de Nza en het veld is de grens tussen psychologische en psychiatrische problematiek ernstig vervaagd.

Ik pleit voor een terugkeer naar een helder onderscheid. De psycholoog houdt zich bezig met normaal gedrag en cognitieve problematiek. De psychiater met echte stoornissen en ziekten van de hersenen. En doe die DSM-5 alsjeblieft de deur uit. De samenstellers gingen indertijd al rollend over straat. Dus hoe serieus moet je dat ding nemen?!

Voor mezelf vind ik overigens een oppositionele-opstandige stoornis wel wat!