17 mrt Boekbericht Placebo’s voor kunst
Placebo’s voor kunst, Circus Andersom
In het project Placebo’s voor Kunst (‘Beter, de kunst van gezondheid. Om in te nemen’) nam kunstenaarsbureau EGBG bezoekers van het Haaglanden ziekenhuis mee in een surrealistische wereld van kunst, nepkunst, theater en een snufje wetenschap. Dat laatste met quasiknipoog, al zijn de organisatoren een andere mening toegedaan.
De heilzame werking van kunst (en medicatie)
Veel mensen reageren bevestigend op de vraag of kunst bevorderlijk is voor de gezondheid. Anderen vinden het ene kunstwerk heilzaam en een ander kunstwerk deprimerend. Het effect van kunst lijkt daarmee afhankelijk te zijn van de individuele smaak. Weinigen zullen dit betwisten. Het uitgangspunt is: over smaak valt niet te twisten.
Een prima uitgangspunt, iedereen in zijn waarde. Maar is het inderdaad louter een uitgangspunt of ook de conclusie? De toegekende waarde aan kunst is voor een groot deel bepaald door louter de discipline. De kans dat een schilderij een hogere waarde toegekend krijgt dan een wolwerk is groot.
De ene kunstvorm trekt voorspelbaar meer kijkers trekken dan de andere. Daaruit zou je kunnen beredeneren dat de betreffende kunstvorm gemiddeld een ander gevoel teweeg brengt. De waarde van een kunstwerk valt echter niet te voorspellen op basis van de kunst categorie. Laat staan de waarde die een specifiek kunstwerk voor een specifiek mens heeft. Voor een voorspelling moet je de persoon eerst wat beter leren kennen.
Geldt dat principe ook voor een medicijn? Een bepaalde medicijngroep is gemiddeld gezien meer geschikt voor een bepaalde patiëntengroep. Maar binnen die medicijngroep is het ene medicijn geschikt voor jou en het andere voor mij. Het medicijn dat geschikt is voor mij is ongeschikt voor jou. Empirische wetenschappers gebruiken statistische methodes om de effectiviteit van een medicijn te meten. Idealiter wordt het medicijn vergeleken met exact hetzelfde pilletje, maar dan zonder de werkzame stof, de placebo. Wanneer een medicijn een klein beetje effectiever is dan een placebo noemen we het bewezen effectief.
Het onderzoek
Doordat het kunstenaarscollectief van Circus Andersom (EGBG) beide zaken mengt ontstaat er een interessante wijziging in perspectief. Een kunstwerk kun je mooi of lelijk vinden, net zo goed als dat je een pilletje lekker of vies kunt vinden. Maar het effect van beiden valt vooral te voorspellen wanneer je enig idee hebt van het individu die de kunst of het pilletje tot zich neemt. Een extravert persoon voelt zich wellicht beter na het innemen van een vieze pil uit een bepaalde categorie. En een slapeloos persoon komt wellicht tot rust bij het aanschouwen van een als saai gekenmerkt beeld. De betreffende persoon vindt het misschien niet mooi. Maar valt wel in slaap.
EGBG werkte samen met gerenommeerde instituten zoals TU Delft en het Haaglanden ziekenhuis. Het doel van de samenwerking was voor iedere partij anders, net als de effecten van medicatie en kunst op het individu.
De placebo’s zijn zorgvuldig geselecteerd door erkende kunstenaars. Pavél van Houten is één van de kunstenaars in het project. Van Houten geeft aan dat een placebo voor kunst het ‘speciale ingrediënt’ mist om een kunstwerk te zijn. Hij is van mening dat experts in kunst het beste kunnen bepalen wat kunst is en wat niet.
Gegevensverzameling vond plaats op verschillende onderdelen in het 3-dimensionele kunstwerk, bestaande uit kunstwerken en placebo’s voor kunst. Na afloop kreeg het kunstwerk vervolg door de verwerking van gegevens tot diverse artikelen die weer werden samengevoegd tot een nieuw kunstwerk; het boek ‘Om in te nemen’.
Conclusies
Eén van de conclusies is in ieder geval dat mensen het leuk vonden om onderdeel te zijn van een multidimensioneel kunstwerk. Het betreffende kunstwerk werkt blijkbaar goed op het gemoed in een ziekenhuis. Dus goed voor de geestelijke gezondheid kun je denken. De in het boek gebonden individuele artikelen vertellen allemaal op eigen wijze over gevonden uitkomsten.
https://circusandersom.nl/projecten/initiatieven/beter-consortium/
https://ggz.nl/GGZV/nummer2/mobile/index.html
Geen reactie's