Vluchtelingen sneller aan het werk door preventieve zorg voor mentale gezondheid

28 mrt Vluchtelingen sneller aan het werk door preventieve zorg voor mentale gezondheid

Persbericht Radboud Universiteit

De participatie van vluchtelingen blijft sterk achter bij die van andere migrantengroepen en autochtonen. Om bij deze groep voor een betere arbeidsmarktparticipatie te zorgen, moeten we ons ook richten op hun mentale gezondheid. Dat betoogt José Muller-Dugic, die eind februari promoveerde aan de Radboud Universiteit. Zij ontwikkelde Mosaic, een positieve psychologie-cursus voor vluchtelingen.

Het is voor vluchtelingen een ontzettend stressvolle periode: vluchten uit je thuisland, en aankomen in een nieuw land waarin ze ook te maken krijgen met allerlei stressoren. Toch wordt er nog maar weinig gekeken naar de mentale gezondheid van statushouders. Muller-Dugic: “Als er al aandacht aan wordt besteed, dan is het met traditionele behandelingen gericht op bijvoorbeeld trauma en depressie. Dat is en blijft belangrijk, maar een focus op het mentaal welbevinden is net zo belangrijk en dat ontbrak tot nu toe.”

Syrische vluchtelingen

Tijdens haar promotietraject onderzocht Muller-Dugic niet alleen het mentale welbevinden van Syrische vluchtelingen, maar ontwikkelde ze ook Mosaic, een cursus gericht op het versterken van het mentaal welbevinden en het verbeteren van de participatiekans. Want onderzoek laat duidelijk zien dat die twee vaak hand in hand gaan: iemand die lekker in zijn vel zit heeft vaker een baan, en andersom verbetert een fijne baan op niveau je humeur. De cursus is ontwikkeld samen met ervaringsdeskundigen en partnerorganisaties zoals Vluchtelingenwerk en Pro Persona.

Mosaic omvat zes sessies, waarbij een groep van tien tot twaalf deelnemers in hun eigen taal in gesprek gaat met een trainer en een ervaringsdeskundige. “Tijdens de eerste sessies gaat het vooral over onderwerpen als zingeving en wat je doet waardoor je je waardevol voelt voor je omgeving,” legt Muller-Dugic uit. “Maar daarna oefenen we ook in het praten over levenswaarden, het formuleren van doelen rondom werk en studie, sociale contacten en zelfzorg, en het inzetten van je sterke kanten in de weg naar de arbeidsmarkt. Dat zijn allemaal zaken die bijdragen aan je mentale gezondheid, en dus ook in hoe je tegenover een potentiële baan staat.”

Baan op niveau

Aan Mosaic hebben inmiddels 180 vluchtelingen in zes gemeenten meegedaan, waaronder in Arnhem en Nijmegen. “In vergelijking met een controlegroep scoorden deelnemers hoger op factoren van mentaal welbevinden, zoals het algehele en emotioneel welbevinden en zingeving”, zegt Muller-Dugic over haar onderzoek. “Ook hadden ze, in vergelijking met de controlegroep, significant meer vertrouwen dat ze een baan gingen vinden, dat ze een baan op niveau gingen vinden en besteedden ze na de cursus meer uren aan een stage. Dat zijn allemaal zaken die de stap naar een baan op niveau verkleinen.”

Volgens Muller-Dugic onderstreept haar onderzoek niet alleen het belang voor aandacht voor mentale gezondheid van vluchtelingen en de effectiviteit van positieve psychologie voor vluchtelingen hierbij, maar ook hoeveel er nog te winnen valt. “Tijdens dit project hebben we organisaties bij elkaar gebracht die normaal niet om de tafel zitten, en dat leverde veel nieuwe inzichten op. Het is belangrijk dat een interventie of cursus zoals dit echt met de doelgroep ontwikkeld wordt, in plaats van alleen vóór de doelgroep. Dat vereist een investering van meer tijd en geld, maar je zet dan wel belangrijke stappen in het verkleinen van de afstand tot de arbeidsmarkt voor deze kwetsbare groep.”