21 jun 23 juni: Dag van Overprikkeling
Op dinsdag 23 juni wordt door stichting Hersenletsel-uitleg voor het vierde jaar op rij de Dag van Overprikkeling georganiseerd. Het doel van deze dag is om voor meer bewustwording en kennis te zorgen omtrent overprikkeling, ontstaan als gevolg van hersenletsel. Dit jaar staan met name de ernstige vormen van overprikkeling centraal, waarbij een overmaat aan prikkels tevens tot fysieke klachten leidt.
Hersenletsel kan mensen op allerlei manieren belemmeren in hun dagelijks functioneren. Een van de gevolgen waar veel patiënten mee te maken hebben – maar die voor buitenstaanders vaak onbelicht blijft – is het optreden van sensorische overprikkeling nadat de hersenen beschadigd zijn geraakt. Zintuiglijke prikkels komen gevoelsmatig dan extra hevig binnen en het zenuwstelsel reageert hier veel sterker op dan normaal.
Indrukken uit de omgeving in de vorm van bijvoorbeeld licht, beweging, geur en geluid worden niet goed verwerkt en zorgen voor overbelasting van het brein. Dit kan voor mentale en emotionele klachten zorgen zoals angst, depressiviteit, stress, hevige vermoeidheid en concentratieproblemen. Daarnaast kunnen er door deze overbelasting op den duur ernstige fysieke problemen ontstaan, zoals spijsverteringsklachten, slaapstoornissen, hart- en vaatziekten en auto-immuunziekten.
Dergelijke klachten maken het vaak onmogelijk om op een normale manier deel te nemen aan de maatschappij. Mensen kunnen hierdoor soms amper de deur uit en in een sociaal isolement raken. Met de Dag van Overprikkeling hoopt de stichting voor meer bekendheid van dit fenomeen te zorgen en anderen bewust te maken van factoren die de klachten kunnen verergeren (en die wellicht aangepast kunnen worden).
In deze periode van ‘corona-lockdown’ voor de gehele samenleving, kijken veel mensen uit naar het moment dat de deuren naar het sociale leven weer geopend worden. Voor patiënten die te maken hebben met ernstige overprikkeling, zijn deze deuren echter voortdurend gesloten. Het thema van de Dag van Overprikkeling 2020 luidt dan ook: ‘Ernstige overprikkeling sluit deuren voorgoed, tenzij…’. Tenzij wat? Tenzij er meer aandacht, begrip en oplossingen voor dit probleem komen.
Meer over de Dag van Overprikkeling en informatie over klachten van overprikkeling na hersenletsel, lees je hier.
Rob Smittenaar
Geplaatst op 23:59h, 27 juniIk lees uw verhaal over overprikkeling. Ik citeer: Indrukken uit de omgeving in de vorm van bijvoorbeeld licht, beweging, geur en geluid worden niet goed gefilterd en zorgen voor overbelasting van het brein.
Hierbij wil ik u informeren dat prikkelverwerking, zintuiglijke informatieverwerking, geheel anders verloopt zoals u dat hier beschrijft.
Overprikkeling ontstaat (in feite is het geen overprikkeling maar een stressreactie) wanneer de verwachting van de prikkel zo sterk afwijkt van de actuele prikkel (een complexe set van informatie) dat het brein er niet in slaagt dat verschil te verkleinen. Daarbij is de ervaring van de actuele prikkel onderhevig aan invloed van voorgaande stresservaringen met prikkels. Dat zorgt ervoor dat de ontvanger al in de alarmstand stand vóórdat de prikkel al binnenkomt.
Kortom, ons brein is niet in staat om zo snel informatie te verwerken en daarop te reageren. In plaats daarvan schat het brein, afhankelijk van de context, de te verwachten informatie in en probeert het verschil met dat wat het werkelijk ervaart te verkleinen. Het is een vorm van kansberekening volgens de zog. Theorema van Bayes (https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Theorema_van_Bayes)
Hét probleem bij veel kinderen (en volwassenen) met autisme is dat het voorspellen minder goed gaat omdat de context daarin niet wordt meegenomen.
Peter Vermeulen noemt dat contextblindheid. Hoe vaker dit voorkomt, des te meer het brein in een alarmstand gaat staan en er structurele veranderingen plaatsvinden in het CZS.
Het is belangrijk om in het kader van psycho-educatie de juiste informatie te verstrekken en te zoeken naar een juiste en passende benadering.
Genoemde informatie wordt uitvoerig ondersteund door meer of minder recent wetenschappelijk onderzoek.
Melanie
Geplaatst op 09:57h, 29 juniDank voor de toelichting, vooral het woord ‘gefilterd’ was inderdaad niet helemaal op zijn plaats in die zin en is aangepast. De term overprikkeling is met name een aanduiding voor de klachten die mensen ervaren n.a.v. de manier waarop het zenuwstelsel bij hen reageert op zintuiglijke prikkels. Wel gaat er in dit proces naar mijn idee iets mis in het ‘filteren’ van de informatie die tot het bewustzijn doordringt. Als de hersenen gezond functioneren zijn mensen zich veel minder van zintuiglijke input bewust of zijn ze in staat hun aandacht naar andere dingen te verplaatsen. Bij ‘overprikkeling’ lukt dat niet goed. Bovenstaand artikel gaat over de Dag van Overprikkling, waarop met name aandacht werd besteed aan het optreden van dergelijke klachten na hersenletsel. In dat geval is er mogelijk meer aangetast dan (alleen) het inschattingsvermogen van prikkels n.a.v. de context.