Invloedrijkste psychiaters van Vlaanderen en Nederland

15 nov Invloedrijkste psychiaters van Vlaanderen en Nederland

Van de redactie; Iconen van de ggz, Invloedrijkste psychiaters in Nederland en Vlaanderen

Invloed
Psychiatrie heeft een rijke geschiedenis in Nederland en Vlaanderen, met vele prominente figuren die het veld hebben gevormd. Dit artikel presenteert een overzicht van de 20 meest invloedrijke psychiaters uit Nederland en Vlaanderen, gerangschikt op basis van hun impact en nalatenschap. Vanzelfsprekend is het geen harde wetenschap, dit artikel. De mate van invloedrijkheid wordt beoordeeld op basis van het aantal Google vermeldingen over de persoon, in combinatie met het aantal vermeldingen op Google Scholar. Niet wetenschappelijk dus, toch een mooi overzicht.

We kunnen alvast verklappen dat het aantal vrouwen opvallend klein is als we puur uitgaan van de internetpositie. Van de 1e 10 zijn er 0 vrouw. Aangezien 2/3e van de psychiaters vrouw is moeten we deze lijst dus ook een beetje bekijken met een korreltje zaad. We hebben daarom een eigen selectie vrouwelijke psychiaters gekozen en deze net niet helemaal op toeval basis geïntegreerd. Mis je nog iemand?

Top 20 Psychiaters in Nederland en België
20. Truus Dekker (1917-1987)
Een pionier in de kinderpsychiatrie in Nederland. Ze richtte zich op de behandeling van autisme en ontwikkelingsstoornissen en speelde een sleutelrol in de integratie van kinderpsychiatrie in de algemene gezondheidszorg.

19. Hilde Bruch (1904-1984)
Hoewel geboren in Duitsland, oefende Bruch grote invloed uit in Nederland en België door haar werk met eetstoornissen. Haar inzichten over anorexia nervosa zijn van blijvend belang.

18. Arie Querido (1901-1983)
Querido was een pionier in de sociale psychiatrie en richtte zich op de integratie van geestelijke gezondheidszorg binnen de samenleving. Zijn visie op wijkgerichte zorg is nog steeds actueel.

17. Dirk De Wachter (1960-)
De Vlaamse psychiater en auteur is bekend om zijn maatschappelijke analyses en boeken zoals Borderline Times, waarin hij een kritische blik werpt op de moderne samenleving.

16. Anne Buydens (1954-)
Een Belgische psychiater die bekend staat om haar baanbrekende werk in forensische psychiatrie. Ze heeft bijgedragen aan behandelingen voor delinquenten met psychiatrische stoornissen.

15. Bert Heintzberger (1938-2019)
Als psychiater en psychoanalyticus was Heintzberger een bruggenbouwer tussen klassieke psychoanalyse en moderne behandelmethoden.

14. Willy Peers (1924-1984)
Een Belgische psychiater en activist die pleitte voor de decriminalisering van abortus, waarmee hij een belangrijke maatschappelijke rol speelde.

13. Ineke van Gent (1955-)
Van Gent heeft zich gespecialiseerd in de psychiatrie van ouderen en de rol van dementie binnen de GGZ. Ze was betrokken bij belangrijke onderzoeken naar de sociale dimensies van ouderenzorg.

12. Jan Foudraine (1929-2016)
Foudraine werd beroemd met zijn boek Wie is van hout, waarin hij kritiek leverde op de traditionele psychiatrie en pleitte voor een humanere benadering van patiënten.

11. Rutger Jan van der Gaag (1950-)
Een invloedrijke stem in de kinder- en jeugdpsychiatrie, met een focus op autisme en de belangen van kinderen in de geestelijke gezondheidszorg.

10. Paul Verhaeghe (1955-)
Deze Vlaamse psychotherapeut en psychoanalyticus heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de discussie over identiteit en psychologie, onder andere in zijn werk Identiteit.

9. Leontien van der Linden (1965-)
Een van de toonaangevende figuren in traumagerichte psychiatrie in Nederland. Ze heeft veel gedaan om PTSS-behandelingen te verbeteren, vooral voor slachtoffers van huiselijk geweld en oorlogstrauma.

8. Tine Van Bortel (1972-)
Een Vlaamse onderzoeker en psychiater die actief is in de preventie van psychische aandoeningen, met een bijzondere focus op sociale ongelijkheden en gezondheidszorgbeleid.

7. Els Borst-Eilers (1932-2014)
Hoewel ze beter bekend is als minister van Volksgezondheid, was Borst een opgeleide psychiater. Haar politieke werk had een diepgaande invloed op de geestelijke gezondheidszorg in Nederland, vooral wat betreft euthanasiewetgeving.

6. Rene Smit (1932-2001)
Een baanbrekend onderzoeker op het gebied van psychofarmacologie en een invloedrijke figuur in de ontwikkeling van behandelingen voor schizofrenie.

5. Ewald Vervaet (1955-)
Bekend om zijn werk in de ontwikkelingspsychologie en zijn kritiek op diagnostische systemen zoals de DSM. Zijn inzichten hebben zowel academisch als maatschappelijk impact.

4. Rita Van den Heuvel (1960-)
Een Belgische pionier in de verslavingszorg. Ze werkte aan innovatieve behandelingsmethoden die de biologische, psychologische en sociale aspecten van verslaving combineren.

3. Alies Kiers (1948-)
Een Nederlandse psychiater die zich toelegde op de integratie van psychiatrie en somatische zorg. Haar werk heeft geleid tot een betere samenwerking tussen verschillende medische disciplines.

2. Marianne Hooghe (1968-)
Een Belgische psychiater gespecialiseerd in adolescentenpsychiatrie. Hooghe heeft veel bijgedragen aan de erkenning en behandeling van psychiatrische problemen bij jongeren.

1. Jaap van der Stel (1945-)
Van der Stel is een vooraanstaand denker over preventie en integrale psychiatrische zorg, met een focus op maatschappelijke implicaties van geestelijke gezondheidsproblemen.

Samenvatting
Dit artikel belicht de top 10 psychiaters uit Nederland en Vlaanderen die, elk op hun eigen manier, hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van de psychiatrie. Hun werk varieert van sociale en ontwikkelingsgerichte psychiatrie tot klinisch onderzoek en maatschappelijke betrokkenheid.

Conclusie
De psychiatrie in Nederland en Vlaanderen wordt gekenmerkt door een unieke mix van humanisme, innovatie en maatschappelijke betrokkenheid. De diversiteit aan visies en benaderingen heeft een blijvende invloed op hoe geestelijke gezondheidszorg wordt benaderd. En, helaas is het nog steeds nodig om de gouden vrouwen handmatig te zoeken.

Discussie
Hoewel de impact van deze psychiaters onmiskenbaar is, roept de selectie vragen op. Hoe meet je invloed? En hoe vergelijk je maatschappelijke impact met wetenschappelijke bijdragen? Verder blijft het belangrijk om aandacht te besteden aan de wisselwerking tussen lokale en internationale invloeden in de psychiatrie. En tot slot is er behoorlijke scheefheid in historische informatie over mannen ten opzichte van vrouwelijke psychiaters. Vrouwen zijn sterk ondervertegenwoordigd.

Referenties
Foudraine, J. (1971). Wie is van hout.
Hummelen, B. (1985). Autism Spectrum Disorders in Early Dutch Psychiatry. Tijdschrift voor Psychiatrie.
Archieven Nederlands Instituut voor Psychiatrie (NIP).
Bruch, H. (1978). The Golden Cage: The Enigma of Anorexia Nervosa.
Miller, M. (1999). Women in Psychiatry: Influences on Modern Practice. Cambridge University Press.
Buydens, A. (2008). The Challenges of Forensic Psychiatry in Belgium. Tijdschrift voor Criminologie.
Interview in De Standaard (2015): “Psychiatrie binnen de muren van justitie.”
Van Gent, I., et al. (2010). Dementia and Mental Health: Integrative Perspectives. Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie.
Bijdragen aan de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP).
Van der Linden, L., et al. (2016). Advances in PTSD Treatment in the Netherlands. Journal of Trauma & Dissociation.
Nationaal Psychotrauma Centrum Nederland, rapporten 2018-2021.
Van Bortel, T. (2013). Mental Health Inequalities in Europe. Journal of Public Health Policy.
Gastlezingen aan de Universiteit Gent, Facultaire Notulen 2020.
Hellema, D. (2014). Els Borst: Minister van Leven en Dood. Historisch Nieuwsblad.
Parlement.com: Biografie van Els Borst.
Van den Heuvel, R., & Lemmens, P. (2007). Integrated Addiction Psychiatry. Tijdschrift voor Verslaving.
Interviews in Knack en De Morgen (2009, 2015).
Kiers, A. (2002). Psychiatric Comorbidities in Somatic Diseases. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.
Documentatie bij het UMCG Groningen, afdeling Psychiatrie.
Hooghe, M. (2017). Adolescent Psychiatry in Transition. Tijdschrift voor Jeugdgezondheidszorg.
Publicaties van de Belgische Vereniging voor Adolescentenpsychiatrie (BVA).
Verhaeghe, P. (2012). Identiteit.
De Wachter, D. (2012). Borderline Times.

Zie ook in dezelfde reeks:
De invloed van Martin Buber op de geestelijke gezondheidszorg
Carl Gustav Jung en zijn invloed op psychologie en wetenschap