14 dec Impact van de coronacrisis op mentale gezondheid tieners
Het aangepaste leven gedurende de coronacrisis gaat ook tieners niet in de koude kleren zitten. Hoe langer de maatregelen duren, hoe meer er gevoelens van eenzaamheid en verveling de overhand krijgen. Onderzoeken laten zien dat het gebrek aan een normaal sociaal leven de mentale gezondheid niet ten goede komt. En dat terwijl het coronavirus deze doelgroep op fysiek vlak (in de meeste gevallen) juist maar weinig tot last is. NRC sprak met enkele tieners over hoe ze deze periode ervaren, nu allerlei sociale beperkingen en digitaal onderwijs de norm zijn geworden.
Voor de 14-jarige Sarah voelde de eerste lockdown, toen ze nog in de laatste groep van de basisschool zat, een beetje als vakantie. Maar na verloop van tijd nam dat gevoel steeds verder af. “De leraren waren gestrest, maar wij vonden het prima. Twee weken vrij! Daarna werd het wel saai”, vertelt ze over die eerste periode. De tweede lockdown vond plaats toen ze net enkele maanden op de middelbare school zat. In het begin werden de leerlingen via hun webcams nog nauwlettend in de gaten gehouden door leraren, maar dat begon te verslappen. Leerlingen lieten vervolgens hun camera’s uit, en wie wel nog in beeld was leek volgens Sarah net een zombie.
Hoogleraar neuropsychologie Jelle Jolles is gespecialiseerd in het tienerbrein. Hij begrijpt dat het voor deze doelgroep extra zwaar kan zijn om zoveel thuis te zitten: “Het sociale brein van de tiener is helemaal niet gericht op school, maar op de leeftijdsgenoot. Ze nemen feedback eerder van elkaar aan dan van een leraar. In deze fase leert een adolescent hoe te leven, de identiteit ontwikkelt zich. […] Vorig jaar zei ik nog: als het de goede kant op gaat, komen ze er wel overheen. Het brein is flexibel. Maar nu is het al meer dan anderhalf jaar aan de gang, dat is wel heel erg lang.”
Sarah besteedde dagelijks steeds meer tijd aan het lezen van nieuwsberichten op haar telefoon – onder andere over Palestina, waar haar moeder vandaan komt – maar die waren veelal beladen en negatief. Na het zoveelste slechte bericht werd het haar teveel: “Ik brak. Het voelde alsof ik in een kuiltje in de grond zat. Niemand ziet je. Ik kreeg steeds meer negatieve gedachtes: je bent niet goed genoeg voor wat dan ook. Qua uiterlijk, qua gedrag.” Een vriendin van Sarah schakelde de hulp van hun mentor in, wat ervoor zorgde dat Sarah met haar verhaal bij een vertrouwenspersoon terecht kon. Dit heeft haar geholpen om zich weer wat beter te voelen, maar het blijft een lastige situatie.
Ook geven tieners aan zich zorgen te maken om hun toekomst. Sommigen hebben examens in het vooruitzicht waar ze nu extra onzeker over zijn, of ze durven zich niet meer te verheugen op leuke en sociale activiteiten in de toekomst. Die plannen zijn immers al keer op keer geannuleerd. En het studentenleven dat jongeren tegemoet gaan, ziet er voorlopig een stuk minder bruisend uit.
Volgens Jolles moeten kinderen voor hun sociale ontwikkelingen – die normaal door leeftijdsgenoten gestimuleerd worden – nu een handje geholpen worden door volwassenen. “Om de achterstand in te halen moeten we kinderen met elkaar laten praten. En ze zelf vragen stellen. Wat was het vervelendste wat je hebt meegemaakt? Hoe heb je dat aangepakt? We moeten sociaal-emotionele processen een booster geven”, aldus de hoogleraar neuropsychologie. Ook vindt hij dat de manier waarop de jeugd aan het begin van de crisis vanuit de overheid werd aangesproken beter kan. “Ze moesten zich niet zo aanstellen, voorzichtig zijn. Maar ze hebben de kennis en de beleving van een volwassene niet en kunnen consequenties van hun acties niet overzien. Je kunt de rups niet verwijten dat-ie niet vliegen kan.”
Toch zouden alle gebeurtenissen deze generatie misschien ook nog iets op kunnen leveren. Jolles: “Het kan ook een positieve ervaring zijn: ze leren dat niet alles wat ze willen mogelijk is, en worden misschien flexibeler.”
Lees hier het volledige artikel van NRC, welke onderdeel is van een reeks van vijf artikelen. Hierin wordt voor verschillende leeftijdsgroepen onderzocht hoe de coronacrisis het leven heeft veranderd.
No Comments