Page 29 - GGZ Vaktijdschrift nummer 2; 2018

ISSN: 2589-8108 © GGZ Vaktijdschrift, 2018; 2(1): 15-30
Zuzanka Deijen
onderzoeksvraag.
• Fysiologisch onderzoek
Het BETER consortium voerde een
fysiologisch onderzoek uit waarbij
gekeken werd of (placebo) kunst
fysiologische reacties kan veroorzaken
[18]. Proefpersonen werden in een rolstoel
door een parcours gereden, waarbij zij naar
kunstwerken of placebokunstwerken keken
terwijl zij waren aangesloten op apparatuur
die registreerde wat er gebeurde met hun
ademhalingsfrequentie,
zweetsecretie/huidgeleiding, hartslag,
spanning van de gezichtspieren
(lachspieren) en huidtemperatuur. Uit de
resultaten van dit onderzoek blijkt dat de
huidgeleiding/zweetsecretie duidelijk meer
daalde tijdens het kijken naar kunst dan
tijdens het kijken naar placebokunst. Deze
daling geeft ontspanning aan. Hetzelfde
effect werd gevonden bij de
huidtemperatuur en hartslag. Kunst lijkt
dus een rustgevend effect te hebben.
• Neurologisch onderzoek
In samenwerking met Hersencentrum
onderzocht het BETER Consortium de
invloed van kunst op hersenactiviteit [19].
De hypothese werd onderzocht dat kijken
naar kunst zorgt voor een toename in de
hoeveelheid thèta-activiteit in het centraal-
frontale gedeelte van de neocortex. De
© GGZ Vaktijdschrift, 1 december 2018
Kunst als geneesmiddel
veronderstelling was dat de thèta-activiteit
toeneemt wanneer een persoon betrokken
is in een creatief proces. Proefpersonen
kregen steeds twee reeksen met beelden te
zien; een reeks kunstbeelden en reeks
placebokunstbeelden. Met een EEG-
meting werd de thèta-activiteit gemeten.
De hoeveelheid thèta-activiteit beïnvloedde
de snelheid van de reeksen: als er weinig
thèta-activiteit was stopte de reeks beelden
met afspelen. Dit leidde tot een
onmiddellijk onderzoeksresultaat: het
verschil in tijdsduur dat het bekijken van
de filmpjes door de proefpersonen in
beslag nam. Jammer genoeg had de
laagdrempeligheid van de onderzoeksopzet
tot gevolg dat er geen duidelijke resultaten
werden gevonden die de hypothese konden
ondersteunen.
5. Conclusie
Uit de bovenstaande uiteenzetting valt niet
één concrete conclusie te trekken.
Aangezien de begrippen kunsttherapie en
de functie van kunst nog redelijk jong zijn,
wordt er nu nog volop onderzoek gedaan
en het blijft natuurlijk ook een kwestie van
mening. Hieronder volgen een aantal
conclusies die in de gebruikte bronnen zijn
getrokken om antwoord te geven op de
vraag: wat is het effect van kunst op de
28