20 sep Powernap om fris de dag door te komen steeds populairder
Even een middagdutje doen: misschien brengt het herinneringen naar boven van een opa of oma die zich standaard midden op de dag even afzonderde om de ogen te sluiten. Maar het idee dat het welbekende dutje vooral iets is voor mensen op oudere leeftijd, is inmiddels achterhaald. Wat blijkt: de ‘powernap’ helpt om een middagdip tegen te gaan en wordt steeds populairder, ook op de werkvloer.
Een hoop mensen zullen het wel herkennen, dat gevoel dat je hoofd steeds zwaarder wordt en je concentratie verder afneemt naarmate de middag vordert. Zeker gedurende een volle werkdag of schooldag, wanneer je vaak veel zit en weinig beweegt, slaat de dip vroeg of laat toe. Een kort dutje kan wonderen doen om je frisser de laatste uren door te helpen. Maar let op: slaap je te lang en te diep, dan werkt het eerder averechts.
Neuroloog Rolf Fronczek legt in een artikel van de Volkskrant uit dat een powernap voor het beste effect zo’n tien tot twintig minuten zou moeten duren: “Een slaapcyclus duurt ongeveer anderhalf uur en bestaat uit verschillende fases. Eerst gaan we doezelen, dan is er een iets diepere slaap en vervolgens komen we terecht in de diepe slaap. Als je wakker wordt tijdens die laatste fase, voel je je juist erg slaapdronken.”
Hoe het komt dat je na het slapen, ook al is het maar kort, weer een stuk alerter bent? Dat heeft te maken met een stof in de hersenen, genaamd adenosine. Fronczek: “Hoe meer adenosine zich opstapelt, des te slaperiger we worden. Tijdens het slapen wordt die stof weer afgevoerd, ook als je maar licht slaapt.” Je kunt het slaperige gevoel ook even uitstellen door koffie te drinken, omdat koffie de receptoren voor adenosine tijdelijk blokkeert. Echter blijft de stof hierbij nog wel in het lichaam aanwezig en zal het zich verder opstapelen, waardoor je even later alsnog slaperig wordt.
Onder (top)sporters wordt er al volop gebruik gemaakt van de voordelen van een powernap. Sportarts Kasper Janssen ondervond zelf hoe een kort dutje hem als beginnend arts door de nachtdiensten heen hielp. Hij schreef een boek over deze effectieve manier om jezelf weer op te laden: De powernapparadox. “Epke Zonderland had zijn dutjes jaren geleden al heel goed op orde. In de bus, vlak voor de wedstrijd, zette hij zijn koptelefoon op, waarna ik hem zag knikkebollen. Na een kwartiertje was hij weer fris, klaar om te presteren”, aldus Janssen aan de Volkskrant.
Slaapexpert Ysbrand van der Werf wijst erop dat nachtdiensten echter niet bevorderlijk zijn voor de gezondheid, ook niet als je tussendoor een dutje doet. “Hoe langer mensen werken in nachtdiensten, des te groter de kans op diabetes, borstkanker, overgewicht, een ongezonde levensstijl en alzheimer. Zeker als ze ouder zijn dan 30. Een hazeslaapje kan kortstondig de alertheid vergroten, maar je moet het niet zien als een volledige compensatie van verstoorde nachten”, laat hij weten. Ook is er nog een kanttekening te plaatsen bij powernaps voor mensen met slaapproblemen: “Mensen die kampen met slapeloosheid, moeten vooral hun nachtslaap optimaliseren. Hazeslaapjes overdag kunnen de slaapdruk ’s avonds verminderen.”
Desalniettemin zullen veel mensen juist gebaat zijn bij een korte onderbreking van de (werk)dag in de vorm van een middagdutje. Kasper Janssen pleit voor meer acceptatie en toepassing van de powernap: “Het middagdutje wordt vaak afgedaan als iets voor luie, oude mensen. Dat is echt achterhaald. Een goede werkgever geeft medewerkers de ruimte om aan herstel te werken.”
Lees hier het volledige artikel van de Volkskrant.
Geen reactie's